Đoạn trích Nỗi thương mình

Đoạn trích “Nỗi thương mình” (trích Truyện Kiều của Nguyễn Du) là lời thương thân xót phận và ý thức cao về nhân cách. 

Dưới đây là tài liệu giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Du và nội dung đoạn trích “Nỗi thương mình”. Hy vọng sẽ giúp ích cho học sinh khi tìm hiểu về tác phẩm trên.

I. Nội dung đoạn trích

Biết bao bướm lả ong lơi!
Cuộc say đầy tháng, trận cười suốt đêm.
Dập dìu lá gió cành chim,
Sớm đưa Tống Ngọc tối tìm Tràng Khanh
Khi tỉnh rượu lúc tàn canh
Giật mình mình lại thương mình xót xa
Khi sao phong gấm rủ là
Giờ sao tan tác như hoa giữa đường?
Mặt sao dày gió dạn sương?
Thân sao bướm chán ong chường bấy thân!
Mặc người mưa Sở mây Tần
Những mình nào biết có xuân là gì?
Đòi phen gió tựa hoa kề
Nửa rèm tuyết ngậm, bốn bề trăng thâu
Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu?
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ!
Đôi phen nét vẽ câu thơ
Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa.
Vui là vui gượng kẻo là,
Ai tri âm đó mặn mà với ai?

II. Đôi nét về Nguyễn Du

– Nguyễn Du (1765 – 1820), tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.

– Quê gốc làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, nhưng sinh và trải qua thời niên thiếu ở Thăng Long.

– Ông sinh trưởng trong một gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan và có truyền thống về văn học.

– Cuộc đời ông gắn bó sâu sắc với những biến cố lịch sử của giai đoạn cuối thế kỉ XVIII – đầu thế kỉ XX.

– Nguyễn Du là người có kiến thức sâu rộng, am hiểu văn hóa dân tộc và văn chương Trung Quốc.

– Sự nghiệp văn học của Nguyễn Du gồm nhiều tác phẩm có giá trị bằng chữ Hán và chữ Nôm.

– Một số tác phẩm như:

• Tác phẩm bằng chữ Hán (3 tập thơ, gồm 243 bài): Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục.
• Tác phẩm chữ Nôm: Đoạn trường tân thanh (Truyện Kiều)…

II. Giới thiệu về đoạn trích

1. Vị trí đoạn trích

– Đoạn trích “Nỗi thương mình” được trích từ câu 1229 đến câu 1248.

– Nội dung: Sau khi Mã Giám Sinh đưa Kiều đến nhà chứa của mụ Tú Bà, Kiều đã quyết liệt chống lại âm mưu biến nàng thành kỹ nữ, nhưng cuối cùng nàng lại rơi vào bẫy của Tú Bà, buộc phải ra tiếp khách. Đoạn trích tả lại tình cảnh trớ trêu mà Thúy Kiều gặp phải cũng như bộc lộ sự thương xót cho thân phận của chính mình.

2. Bố cục

Gồm 3 phần:

– Phần 1. Từ đầu đến “Sớm đưa Tống Ngọc tối tìm Trường Khanh”: Tình cảnh của Thúy Kiều ở lầu xanh

– Phần 2. Tiếp theo đến “Những mình nào biết có xuân là gì”. Sự xót xa cho thân phận của Thúy Kiều.

– Phần 3. Còn lại. Bình luận về cảnh và tình, qua đó bộc lộ tâm trạng của Kiều.