Soạn bài Ôn tập về truyện, Soạn văn 9: Ôn tập về truyện là một tài liệu vô cùng hữu ích giúp cho việc chuẩn bị bài trước khi đến lớp của các bạn học sinh trở nên
Hôm nay, Tài Liệu Học Thi xin giới thiệu cho các bạn học sinh tài liệu soạn văn 9: Ôn tập về truyện, đây là tài liệu vô cùng hữu ích giúp cho các bạn học sinh nhanh chóng chuẩn bị nội dung bài học trước khi đến lớp.
Tài liệu này đã được chúng tôi biên tập theo các câu hỏi trong trang 144-145 sgk Ngữ văn lớp 9 tập 2, và sẽ được chia thành hai phần là: Soạn văn đầy đủ và Soạn văn chi tiết, mời tất cả quý thầy cô và các bạn học sinh cùng tham khảo nội dung của tài liệu này.
Soạn văn Ôn tập về truyện đầy đủ
1. Thống kê tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học trong sách Ngữ văn 9 (cả hai tập) theo mẫu dưới đây:
STT | Tên tác phẩm | Tác giả | Năm sáng tác | Tóm tắt nội dung |
Trả lời:
TT | Tên tác phẩm | Tác giả | Năm sáng tác | Tóm tắt nội dung |
1 | Làng | Kim Lân | 1948 | Qua tâm trạng ông Hai khi nghe tin làng theo giặc, truyện thể hiện tình yêu làng thống nhất với tình yêu đất nước, với cách mạng. |
2 | Lặng lẽ Sa Pa | Nguyễn Thành Long | 1970 | Qua cuộc gặp gỡ tình cờ trên đỉnh Yên Sơn, truyện ca ngợi những người lao động thầm lặng, sống đẹp, cống hiến cho đất nước |
3 | Chiếc lược ngà | Nguyễn Quang Sáng | 1966 | Qua câu chuyện éo le và cảm động của hai cha con ông Sáu và bé Thu để ca ngợi tình cha con thắm thiết trong chiến tranh |
4 | Bến quê | Nguyễn Minh Châu | 1985 | Qua cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ vào cuối đời, truyện thức tỉnh mọi người sự trân trọng những giá trị và vẻ đẹp gần gũi |
5 | Những ngôi sao xa xôi | Lê Minh Khuê | 1971 | Cuộc sống chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong trên một cao điểm của tuyến Trường Sơn trong kháng chiến Mỹ làm nổi bật lên tâm hồn và tinh thần dũng cảm của họ |
2. Các tác phẩm truyện sau Cách mạng tháng Tám 1945 trong bản thống kê trên đã phản ánh được những nét gì về đất nước và con người Việt Nam ở giai đoạn đó.
Trả lời:
Những nét về đất nước:
Tái hiện, phản ánh hình ảnh đất nước trong hai cuộc kháng chiến vẻ vang
Nói về hình ảnh đất nước thời kỳ đổi mới đang từng bước đi lên
Những nét về con người: các tác phẩm trên phản ánh một phần những nét tiêu biểu trong cuộc sống của con người Việt Nam qua hai cuộc kháng chiến, những tình cảm và suy nghĩ của họ, đặc biệt là lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
3. Hình ảnh các thế hệ con người Việt Nam yêu nước trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đã được miêu tả qua những nhân vật nào?
Hãy nêu những nét tác phẩm chung của các nhân vật ấy và nét tính cách nổi bật ở mỗi nhân vật.
Trả lời:
– Các tác phẩm truyện ngắn trên phản ánh được đặc điểm tiêu biểu giai đoạn lịch sử, xã hội, con người Việt Nam với tư tưởng, tình cảm của họ trong những thời kì lịch sử đầy biến cố lớn lao
+ Ông Hai tình yêu làng sâu đậm được đặt trong tình cảm yêu nước và tinh thần kháng chiến.
+ Người thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa yêu thích, hiểu ý nghĩa công việc của mình. Anh có những suy nghĩ tốt đẹp, trong sáng về công việc và đối với mọi người.
+ Bé Thu (Chiếc lược ngà): tính cách cứng cỏi, tình cảm nồng nàn, thắm thiết với người cha
+ Ông Sáu (Chiếc lược ngà): tình cảm cha con sâu nặng, tha thiết trong hoàn cảnh éo le và xa cách của chiến tranh.
+ Nho, Thao, Phương Định (Những ngôi sao xa xôi): tinh thần yêu nước, dũng cảm khi làm nhiệm vụ nguy hiểm, tình cảm trong sáng, hồn nhiên, lạc quan trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt.
4. Trong số các nhân vật của những tác phẩm truyện được học ở lớp 9, em có ấn tượng sâu sắc với những nhân vật nào? Nêu cảm nghĩ của em về một nhân vật.
Trả lời:
Hình ảnh anh thanh niên để lại trong lòng người đọc chúng ta những ấn tượng sâu sắc. Trong hoàn cảnh như vậy, anh vẫn không nản lòng. Vượt lên sự cô đơn, vắng lặng để thực hiện tốt công việc của mình, xây dựng cho mình một lối sống nề nếp, nhiều ước mơ giản dị. Sự cống hiến của anh lặng thầm, có ý nghĩa lớn lao đối với quê hương, đất nước. Anh thanh niên là hình ảnh của “ những âm vang trong lặng lẽ” – đó là con người có lí tưởng đẹp, có nhân phẩm tốt đẹp, là tấm gương sáng cho thế hệ thanh niên.
5. Các tác phẩm truyện ở lớp 9 đã được trần thuật theo các ngôi kể nào? Những truyện nào có nhân vật kể chuyện trực tiếp xuất hiện (nhân vật xưng “tôi”)? Cách trần thuật này có ưu thế như thế nào?
Trả lời:
Về phương thức trần thuật: mỗi truyện đã học có một phương thức trần thuật khác nhau. Người kể xưng “tôi” có truyện “Chiếc lược ngà”, “Những ngôi sao xa xôi”. Những nhân vật xưng “tôi” không phải là tác giả xưng “tôi”, mà qua một nhân vật xưng “tôi”. Trong “Chiếc lược ngà” là ông Ba, bạn của ông Sáu. Trong “Những ngôi sao xa xôi” là Phương Định. Những truyện khác “Lặng lẽ Sa Pa”, “Bến quê”, “Làng” kể theo ngôi thứ ba. Tuy nhiên, mỗi truyện lại trần thuật theo điểm nhìn của một nhân vật chính. “Làng” thì qua ông Hai, “Bến quê” qua Nhĩ, “Lặng lẽ Sa Pa” qua ông họa sĩ.
6. Ở những truyện nào tác giả sáng tạo được tình huống truyện đặc sắc?
Trả lời:
Truyện ngắn đã học xây dựng được nhiều tình huống truyện độc đáo, đặc sắc:
– Truyện Làng: đặt nhân vật ông Hai vào tình huống gay cấn, bộc lộ tình yêu làng, yêu nước của ông (tình huống ông Hai nghe tin làng chợ Dầu Việt gian theo giặc)
– Truyện Bến quê: Đặt nhân vật Nhĩ trong hoàn cảnh đặc biệt khi trẻ có điều kiện đi khắp đó đây trên thế giới, mãi tới khi mắc bệnh hiểm nghèo gắn chặt với giường bệnh mới cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương
– Chiếc lược ngà: Tình huống hai cha con gặp nhau sau 8 năm xa cách nhưng bé Thu không nhận cha, tới khi Thu nhận ra thì quá muộn, ông Sáu phải vào chiến trường, sau đó ông hi sinh mà không được gặp lại con thêm một lần nào nữa
– Truyện Bến quê: Đặt nhân vật Nhĩ trong hoàn cảnh đặc biệt lúc trẻ có điều kiện đi khắp nơi trên thế giới mà không cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương và tình yêu gia đình
Soạn văn Ôn tập về truyện ngắn gọn
Câu 1 (trang 144 sgk ngữ văn 9 tập 2)
TT | Tên tác phẩm | Tác giả | Năm sáng tác | Tóm tắt nội dung |
1 | Làng | Kim Lân | 1948 | Qua tâm trạng ông Hai khi nghe tin làng theo giặc, truyện thể hiện tình yêu làng thống nhất với tình yêu đất nước, với cách mạng. |
2 | Lặng lẽ Sa Pa | Nguyễn Thành Long | 1970 | Qua cuộc gặp gỡ tình cờ trên đỉnh Yên Sơn, truyện ca ngợi những người lao động thầm lặng, sống đẹp, cống hiến cho đất nước |
3 | Chiếc lược ngà | Nguyễn Quang Sáng | 1966 | Qua câu chuyện éo le và cảm động của hai cha con ông Sáu và bé Thu để ca ngợi tình cha con thắm thiết trong chiến tranh |
4 | Bến quê | Nguyễn Minh Châu | 1985 | Qua cảm xúc và suy ngẫm của nhân vật Nhĩ vào cuối đời, truyện thức tỉnh mọi người sự trân trọng những giá trị và vẻ đẹp gần gũi |
5 | Những ngôi sao xa xôi | Lê Minh Khuê | 1971 | Cuộc sống chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong trên một cao điểm của tuyến Trường Sơn trong kháng chiến Mỹ làm nổi bật lên tâm hồn và tinh thần dũng cảm của họ |
Câu 2 (trang 144 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Nhận xét về hình ảnh đời sống và con người Việt Nam được phản ánh trong các truyện:
– Phản ánh được một phần những nét tiêu biểu của đời sống xã hội và con người Việt Nam.
– Hình ảnh con người Việt Nam thuộc nhiều thế hệ trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đã được thể hiện sinh động.
Câu 3 (trang 144 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Giống nhau:
- Hình ảnh các thế hệ con người Việt Nam yêu nước trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ cứu nước được miêu tả qua những nhân vật: ông Hai (Làng), anh thanh niên (Lặng lẽ Sa Pa), ông Sáu và bé Thu (Chiếc lược ngà), ba cô gái (Những ngôi sao xa xôi).
- Nét chung của những nhân vật đó: Họ đều mang tình yêu nước to lớn, tình yêu với cách mạng, độc lập.
Khác nhau:
- Ông Hai: Tình yêu làng của ông hòa trong tình yêu nước, tình yêu Bác
- Anh thanh niên: Anh yêu công việc của mình, yêu đất nước
- Bé Thu: Yêu Ba tha thiết, cứng cỏi
- Ông Sáu: yêu thương con sâu sắc dù trong cảnh éo le và chiến tranh.
- Ba cô gái thanh niên: dũng cảm trong chiến đấu không sợ hy sinh, tình cảm trong sáng, hồn nhiên.
Câu 4 (trang 144 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Trong số các nhân vật trong những tác phẩm truyện được học trong chương trình ngữ văn 9, em thích nhất nhân vật anh thanh niên (truyện ngắn Lặng lẽ Sa- Pa)
– Nhân vật có sức trẻ, là người yêu và có những suy nghĩ đúng đắn, tích cực về công việc
– Anh thanh niên tự biết sắp xếp cuộc sống của mình ngăn nắp, khoa học
– Luôn kiên trì, bền bỉ với công việc khó khăn, gian khổ
– Là người đầy niềm say mê và trách nhiệm với công việc, luôn khiêm tốn
– Suy nghĩ về cuộc sống, về con người thật đẹp và sâu sắc
Câu 5 (trang 145 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Các tác phẩm truyện lớp 9 được trần thuật theo các ngôi kể :
– Ngôi kể thứ nhất gồm có các truyện: Chiếc lược ngà, Cố hương, Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang, Những ngôi sao xa xôi, Những đứa trẻ → Biểu lộ sâu sắc cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật xưng “tôi” và điểm nhìn của nhân vật về sự việc nhân vật khác.
– Ngôi kể thứ ba gồm có các truyện: Làng, Lặng lẽ Sa Pa, Bến quê, Bố của Xi-mông.
Câu 6 (trang 145 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Những tác phẩm mà ở đó tác giả sáng tạo được những tình huống truyện hấp dẫn là: Làng, lặng lẽ Sa Pa, Chiếc lược ngà, Bến quê.