Soạn bài Thuế máu của Hồ Chí Minh, Sau đây, Tài Liệu Học Thi xin mời các bạn cùng tham khảo tài liệu soạn văn 8: Thuế máu, đây là tài liệu vô cùng hữu ích giúp cho mọi
Hiện nay, để có thể nhanh chóng tiếp thu kiến thức Ngữ văn lớp 8 ở trên lớp, thì các bạn học sinh thường xuyên chuẩn bị trước nội dung bài học khi ở nhà.
Chính vì vậy, sau đây chúng tôi xin giới thiệu đến tất cả mọi người soạn văn lớp 8: Thuế máu của Hồ Chí Minh. Tài liệu này, sẽ gồm hai phần chính là soạn văn đầy đủ và soạn văn ngắn gọn, mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.
Xem Tắt
Soạn bài Thuế Máu đầy đủ
I. Đôi nét về tác giả Hồ Chí Minh
– Hồ Chí Minh (1890- 1969), tên khai sinh là Nguyễn Sinh Cung, hay còn được gọi là Nguyễn Ái Quốc, Nguyễn Tất Thành.
– Quê quán: làng Kim Liên (làng Sen), xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
– Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác:
+ Là vị lãnh tụ kính yêu của nước Việt Nam.
+ Sau 30 năm bôn ba nước ngoài, Bác trở về trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng trong nước.
+ Không chỉ có sự nghiệp cách mạng, Người còn để lại một số di sản văn học quý giá, xứng đáng là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc.
– Phong cách sáng tác: Thơ Bác hay viết về thiên nhiên đất nước với tình yêu tha thiết, niềm tự hào.
II. Kiến thức cơ bản về tác phẩm
1. Hoàn cảnh sáng tác
– Văn bản được viết bằng tiếng Pháp vào khoảng những năm 1921-1925, được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1925 tại Pháp, ở Việt Nam vào năm 1946.
2. Bố cục
– Phần 1: Từ đầu đến “đất nước mình nữa”: Chiến tranh và người bản xứ.
– Phần 2: Tiếp đến “không ngần ngại”: Chế độ lính tình nguyện.
– Phần 3: Còn lại: Kết quả của sự hi sinh.
3. Tóm tắt tác phẩm
Trước khi chiến tranh thế giới xảy ra, thực dân Pháp chỉ coi chúng ta như những tên da đen bẩn thỉu, chỉ biết kéo xe và ăn đòn. Khi chiến tranh chúng đã bắt dân ta đi làm bia đỡ đạn cho chúng. Kết quả là rất nhiều người bị thương, bỏ mạng nơi chiến trường xa xôi. Chúng gọi chế độ bắt lính của chúng là chế độ lính tình nguyện nhưng lại dùng đủ mọi mánh khóe, chiêu trò để người dân đi lính, thậm chí bắt trói, đánh đập. Sau khi chiến tranh kết thúc, chúng lại đối xử với dân ta như với súc vật, chúng lột hết đồ mà dân ta phải tự bỏ tiền ra mua. Bằng việc nói lên sự thật này, tác giả muốn nhân dân Pháp cũng như nhân dân toàn thế giới biết được bộ mặt của thực dân Pháp.
4. Đọc – Hiểu văn bản
a. Chiến tranh và người bản xứ
– Xoáy sâu và sự đối lập giữa thời kỳ: Trước chiến tranh và sau chiến tranh⇒ Làm nổi bật, tố cáo thủ đoạn lừa bịp của thực dân Pháp.
+ Trước chiến tranh:dân bản địa bị coi khinh, chà đạp, đối xử như súc vật, ngu si, bẩn thỉu….
+ Khi chiến tranh vừa mới xảy ra: Các nhà cầm quyền bắt đầu ngọt ngào, âu yếm, tâng bốc người dân thuộc địa lên tận mây xanh ⇒ phản ánh sự mâu thuẫn, vạch trần bộ mặt thâm hiểm giả dối của bọn thực dân.
+ Sự thật: người dân bản địa phải làm công cụ đỡ đạn cho chúng, nộp thuế máu cho bọn thực dân, xa vợ con, từ biệt quê hương để dấn thân vào chiến trường.
⇒ Từ ngữ miêu tả chân thực ⇒ sự sục sôi căm thù với dã tâm độc ác của bọn đế quốc xảo trá, niềm thương cảm xót xa, đau đớn cho số phận của người dân các nước thuộc địa.
b. Chế độ lính tình nguyện
– Bọn đế quốc gọi là đi lính tình nguyện nhưng thực ra là tóc nã, bắt ép săn đuổi đến không còn đường thoát.
– Chúng nghĩa ra hàng trăm cách để bắt nhân dân thuộc địa phải đi lính hoặc xì tiền ra.
– Những người đi lính bị đối xử một cách thậm tệ, bọ bắt buộc, bị nhốt.
⇒ Những sự việc xác đáng đã vạch trần bộ mặt giả dối, những hành động, thủ đoạn xấu xa, tố cáo sự thảm khốc tới toàn thế giới.
c. Kết quả của sự hi sinh
– Số phận bi thảm của những người lính thuộc địa sau khi kết thúc chiến tranh:
+ Tưởng rằng khi trở về sẽ được thưởng xứng đáng nhưng họ đột ngột bị chính quyền ném đá lại là những người bẩn thỉu.
+ Đối với những thương binh và gia đình sĩ tử, chính quyền đền bù thật khéo léo và có lợi bằng cách cung cấp cho họ môn bài bán lẻ thuốc phiện.
⇒ Văn bản thuế máu thể hiện sự phẫn nộ tột cùng của tác giả cũng như sự thức tỉnh lương tâm của những người tiến bộ trên toàn thế giới.
5. Tổng kết
a. Nội dung: Đoạn trích tố cáo bộ mặt giả dối, thủ đoạn của chính quyền thực dân Pháp trong việc biến người dân thuộc địa thành vật hy sinh cho lợi ích của chúng trong những cuộc chiến tranh phi nghĩa tàn khốc
b. Nghệ thuật:
– Nghệ thuật đả kích, châm biếm sắc sảo, tài tình
– Lựa chọn và xây dựng hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo
– Giọng điệu trào phúng đặc sắc
– Ngôn từ mang màu sắc châm biếm
– Thủ pháp tương phản, đối lập
Soạn bài Thuế Máu ngắn gọn
I. Trả lời câu hỏi trong sgk
Câu 1 (trang 91 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2)
Nhận xét nhan đề và tên các phần trong văn bản
+ Thuế máu – một thứ thuế lạ, khơi gợi sự tò mò của người đọc, là những thứ thuế nặng nề, vô lý gông vào cổ của nhân dân An Nam. Họ phải dùng cả nước mắt, máu xương, tính mạng của mình để đóng cho đủ những thứ thuế ấy
+ Tên của các phần trong văn bản: Chiến tranh và “Người bản xứ” – Chế độ lính tình nguyện – Kết quả của sự hi sinh là quá trình lừa bịp trắng trợn, vắt đến tận xương tủy nhân dân của thực dân Pháp
+ Cách đặt tên nhan đề và các phần trong văn bản cho ta thấy được một niềm phẫn uất, căm hận, cả sự bất bình, đau đớn của một người khi chứng kiến cảnh nhân dân, đất nước, quê cha đất tổ bị chà đạp, phỉ nhổ. Đó cũng là cơ sở tiền đề cho những lí luận sắc bén và lời kết tội đanh thép của Bác sau này.
Câu 2 (trang 91 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2)
– Thái độ cai trị của bọn thực dân trước và khi xảy ra chiến tranh:
+ Trước chiến tranh: Người dân chỉ là những tên da đen, những tên “An-nam-mít bẩn thỉu”, chỉ biết kéo xe tay, ăn đòn của quan cai trị.
+ Khi chiến tranh nổ ra: họ thành ” con yêu”, người “bạn hiền” của quan phụ mẫu, quan toàn quyền lớn bé, được trao cho những danh xưng cao quý.
– Số phận thảm thương của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa được miêu tả: Trả giá đắt.
+ Đột ngột xa lìa vợ con, quê hương.
+ Bỏ mạng, phơi thây trên bãi chiến trường châu Âu: Lấy máu tưới vòng nguyệt quế, lấy xương chạm nên những chiếc gậy của ngài chống chế…
+ Hậu phương kiệt sức trong các xưởng thuốc súng ghê tởm.
+ Bảy mươi vạn người bản xứ đã đặt chân lên đất Pháp, tám vạn người không thể trở về.
Câu 3 (trang 91 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2)
– Thủ đoạn, mánh khóe bắt lính của bọn thực dân:
+ Tiến hành các cuộc lùng ráp lớn về nhân lực trên toàn cõi Đông Dương.
+ Lợi dụng việc bắt lính để nhũng lạm- tham nhũng.
+ Bắt những người nghèo khổ, khỏe mạnh và tống tiền con nhà giàu.
+ Bọn thực dân dựng lên màn kịch rêu rao về chế độ ” tình nguyện” đi lính.
→ Bọn thực dân với những thủ đoạn tàn ác, lừa gạt, sự bịp bợm đến trơ trẽn của toàn quyền Đông Dương.
– Người dân thuộc địa không tình nguyện như lời lẽ bọn cầm quyền:
+ Họ tự tìm cách làm cho mình bị nhiễm những căn bệnh nặng nhất để không phải đi lính.
+ Họ bị xiềng xích, bắt bớ, tống giam và bị áp tải xuống tàu.
→ Thân phận hẩm hiu, số phận cùng cực của người dân thuộc địa.
Câu 4 (trang 92 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2)
Kết quả của những người dân thuộc địa:
+ Họ trở về “giống người bẩn thỉu”,” giống người hèn hạ” như trước khi xảy ra chiến tranh.
+ Họ bị cướp hết tài sản, của cải, bị đánh đập, bị đối xử như súc vật, bị đuổi đi một cách trắng trợn.
+ Họ phải bỏ tính mạng của mình, nhưng không được hưởng chút công lý và chính nghĩa nào cả.
=> Bóc mẽ bộ mặt tráo trở,đối xử dã man, nhẫn tâm, giả nhân giả nghĩa, lật lọng sự khác hẳn với những lời hứa hẹn trước đó.
Câu 5 (trang 92 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2)
Bố cục của các phần trong chương được kết cấu theo:
+ Trình tự thời gian: trước, trong, và sau cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất.
⇒ Phơi bày được toàn bộ tội ác cũng như sự trơ trẽn, lật lọng của chính quyền thực dân và khắc họa được nỗi đau của nhân dân ta.
– Nghệ thuật châm biếm, đả kích sắc sảo của tác giả thể hiện chủ yếu qua:
+ Đưa vào những hình ảnh chân thực phản ánh chính xác thực trạng, có sức tố cáo mạnh mẽ.
+ Ngôn từ của tác giả sâu sắc khi châm biếm, đả kích chính sách và giọng điệu lừa bịp của bọn thực dân: ngôn ngữ có sức gợi hình.
+ Dùng câu hỏi tu từ với mục đích đập tan luận điệu xảo trá đến trơ trẽn của chính quyền Đông Dương.
+ Sử dụng rất thành công giọng điệu giễu nhại, nghệ thuật phản bác.
Câu 6 (trang 92 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2)
Các hình ảnh được xây dựng mang tính biểu cảm cao. Từ đó toát lên số phận đáng thương của người dân thuộc địa, bộ mặt giả nhân giả nghĩa bỉ ổi của chính quyền thực dân. Từ hệ thống hình ảnh và giọng điệu của tác phẩm, người nhận ra một lòng căm phẫn kẻ thống trị tàn ác, niềm xót xa thương cảm cho thân phận người nô lệ bị lợi dụng, bị bóc lột “thuế máu”.
II. Luyện tập
Bài tập trong trang 92 sgk Ngữ văn lớp 8 tập 2
– Học sinh tự thực hiện.