Bài thơ Xa ngắm thác núi Lư

Với những hình ảnh tráng lệ, huyền ảo, bài thơ Xa ngắm thác núi Lư (Vọng Lư sơn bộc bố) đã miêu tả sinh động vẻ đẹp nhìn từ xa của thác nước chảy từ đỉnh Hương Lô thuộc dãy núi Lư. Qua đó, nhà thơ bộc lộ tình yêu thiên nhiên đằm thắm và sâu sắc. 

Tài liệu dưới đây sẽ giới thiệu chi tiết cho bạn đọc về tác giả Lý Bạch và bài thơ Xa ngắm thác núi Lư.

I. Đôi nét về tác giả Lý Bạch

– Lý Bạch (701 – 762) là nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc vào thời nhà Đường. Tự là Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ.

– Quê hương: Cam Túc (huyện Thiên Thủy – tức Lũng Tây ngày xưa).

– Khi cong nhỏ, ông cùng với gia đình về định cư ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ Xuyên) nên nhà thờ vẫn thường coi Tứ Xuyên là quê hương của mình.

– Lý Bạch là một trong những nhà thơ nổi tiếng của Trung Hoa, ông được người đời gọi là “thi tiên” (tiên thơ).

– Thơ ông thường thể hiện một tâm hồn tự do, hào phóng. Hình ảnh trong thơ thường mang tính chất tươi sáng, kì vĩ, ngôn ngữ tự nhiên mà điêu luyện.

– Đề tài: thường viết nhiều và viết hay về chiến tranh, thiên nhiên, tình yêu và tình bạn.

– Một số tác phẩm tiêu biểu:

• Tả cảnh thiên nhiên tươi đẹp: Cổ phong, Quan san nguyệt…
• Cảm thông cho người chinh phụ: Trường can hành, Khuê tình, Tử dạ thu ca…
• Tình bạn: Tống hữu nhân, Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng, Văn Vương Xương Linh thiên Long Tiêu…
• Tình yêu đôi lứa: Oán tình, Xuân tứ…
• Tình cảm với quê hương: Tĩnh dạ tứ, Ức Đông Sơn…
• Đặc biệt là thơ về tửu (rượu): Đối tửu, Thương tiến tửu, Bả tửu vấn nguyệt…

II. Nội dung bài thơ Xa ngắm thác núi Lư

1. Hoàn cảnh sáng tác

– Bài thơ là một trong những bài thơ tiêu biểu viết về đề tài thiên nhiên đất nước của Lý Bạch.

– Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

2. Bố cục

– Gồm 2 phần:

• Phần 1. Câu đầu: Miêu tả khung cảnh núi Hương Lô
• Phần 2. 3 câu tiếp: Miêu tả khung cảnh thác nước núi Lư.

3. Bài thơ Xa ngắm thác núi Lư

Phiên âm:

Nhật chiếu Hương Lô sinh tử yên,
Dao khan bộc bố quải tiền xuyên.
Phi lưu trực há tam thiên xích,
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.

Dịch nghĩa:

Mặt trời chiếu xuống núi Hương Lô, sinh làn khói tía,
Xa nhìn dòng thác treo trên dòng sông phía trước.
Thác chảy như bay đổ thẳng xuống từ ba nghìn thước,
Ngỡ là sông Ngân Hà rơi tự chín tầng mây.

Một số bản dịch thơ:

Nắng rọi Hương Lô khói tía bay,
Xa trông dòng thác nước sông này.
Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,
Tưởng dải Ngân hà tuột khỏi mây.

(Tương Như dịch, trong Thơ Đường, tập II, NXB Văn học, Hà Nội, 1987)

Hương Lô nắng dọi khói hồng xây
Xa trước dòng sông thác Bộc đầy
Bay thẳng xuống ba nghìn thước thẳm
Ngỡ sông Ngân tuột chín tầng mây.

(Đường thi tuyển dịch, NXB Thuận Hóa, 1997)