Văn mẫu lớp 12: Nghị luận xã hội về hiện tượng hiệu ứng đám đông

Nghị luận xã hội về hiện tượng hiệu ứng đám đông là một chủ đề hay nằm trong chương trình Ngữ văn 12.

Nghị luận về hiệu ứng đám đông giúp các bạn lớp 12 có thêm nhiều tư liệu tham khảo, trau dồi vốn từ củng cố kỹ năng viết văn nghị luận. Ngoài ra các bạn tham khảo thêm một số bài văn hay khác tại chuyên mục Văn 12. Chúc các bạn học tốt.

Dàn ý nghị luận về hiệu ứng đám đông

1. Mở bài

– Giới thiệu được vấn đề nghị luận: hiện tượng hiệu ứng đám đông trong xã hội

2. Thân bài

a. Giải thích

– Hiệu ứng đám đông là gì?

• Hiệu ứng đám đông là một hiện tượng tâm lý xã hội tồn tại trong mọi cộng đồng con người.
• Hiệu ứng đám đông có thể được hiểu là những suy nghĩ hoặc hành vi của con người thường xuyên chịu ảnh hưởng của những người khác. Người ta thường chạy theo những cái mà số đông cho là hay, đúng và sáng suốt, nhưng bản thân lại không suy nghĩ về ý nghĩa của sự việc.
• Tâm lý học gọi hiện tượng đi theo số đông về nhận thức và hành động dưới sức ép của dư luận là “hiệu ứng đám đông”.

b. Phân tích, chứng minh

* Biểu hiện của hiện tượng hiệu ứng đám đông:

– Hành động và nhận thức theo sức ép của dư luận, của số đông nhằm phù hợp với tâm lý chung của đại đa số. Nhiều người chạy theo đám đông, thích a dua, cùng tham gia một sự việc nhưng hoàn toàn không có chính kiến, không hiểu bản chất của sự việc.

– Những người suy nghĩ và hành động ngược với số đông dễ bị dư luận gây sức ép, kỳ thị và có thể phải ra khỏi tập thể.

* Tác hại của tâm lý đám đông:

– Hiệu ứng đám đông tạo ra một bộ phận chiếm ưu thế về số lượng nhưng không có sự liên kết thực sự nên không tạo nên sức mạnh bền vững mà chỉ là sức mạnh nhất thời, mặt khác còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

– Thường cho rằng phán đoán của đám đông bao giờ cũng đúng hơn phán đoán của từng cá nhân riêng lẻ, từ đó dẫn đến những sai lầm trong nhận thức vấn đề.

– Đôi khi ý kiến, suy nghĩ, hành động đơn lẻ của cá nhân vấp phải dư luận áp lực tập thể, khiến họ phải chịu khuất phục nếu không sẽ bị đào thải khỏi đám đông. Thậm chí nguy hiểm cho tính mạng của cá nhân đó.

– Do sự thiếu thông tin, mập mờ trong nhận thức nên con người thường theo số đông nhằm tránh sự lúng túng và tạo sự thống nhất an toàn bên trong tập thể.

– Hình thành thói quen xấu chỉ biết làm theo người khác, biến con người thành những người thiếu bản lĩnh, dễ bị lôi kéo, kích động, mất đi cá tính riêng, thiếu tính tiên phong.

– Đối với các bạn trẻ chưa có kinh nghiệm sống và kiến thức xã hội về các vấn đề mà các bạn bất ngờ gặp phải, dễ bị cuốn theo “tâm lý đám đông”, “hùa theo” những vấn đề nóng của xã hội một cách vô thức mà không hiểu bản chất vấn đề.

* Giải pháp giải quyết vấn đề hiệu ứng đám đông:

– Cần trau dồi kiến thức, có sự trải nghiệm thực tế để bản thân có những hiểu biết, không ngừng nâng cao nhân phẩm, đạo đức, từ đó phân biệt rõ phải trái trước mọi vấn đề trong cuộc sống.

– Cố gắng thoát khỏi ảnh hưởng “một chiều” của đám đông, chúng ta không coi thường nhưng cũng đừng quá coi trọng đến sự đánh giá của dư luận.

– Bên cạnh tác động xấu, hiệu ứng đám đông cũng có những ý nghĩa tích cực nhất định. Có thể khai thác những mặt tích cực của hiệu ứng đám đông, đặc biệt là trong kinh doanh và tâm lý học giáo dục.

c. Bài học hành động và liên hệ bản thân

– Một hành động của bạn cho dù rất nhỏ bé, nhưng khi nó đã có tương tác với cộng đồng, khi nó hòa mình vào vô số những hành động khác. Vì vậy, hãy đủ tỉnh táo để ý thức được bản thân mình đang làm gì và sẽ có hệ quả ra sao.

– Khi bạn làm một việc gì mà không quan tâm đến những lời chỉ trích hay vì cần lời khen tặng của đám đông, họ lại kính nể bạn, vì bạn có chính kiến, dám sống, dám cống hiến và sẵn sàng đem sức mình xây dựng xã hội.

3. Kết bài

Khẳng định lại vấn đề cần nghị luận

Nghị luận về hiệu ứng đám đông – Mẫu 1

Có lẽ, hiệu ứng đám đông là cụm từ thường được mọi người nhắc đến khi nhiều người cùng thực hiện một công việc, với một thái độ giống nhau. Chúng ta có ta có giải thích rằng đây là một hiện tượng mà trong đó cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ, lời nói, thái độ, hành vi của một cá nhân bị tác động rất lớn bởi những người bên ngoài, sự tác động đó lớn tới mức cá nhân có thể “đánh mất chính mình”, có những cảm xúc, thái độ, hành vi mà lúc ở một mình họ không thể nào có được.

Trong số hàng nghìn thanh niên chen lấn, xô đẩy để vào ăn một món nào đó, chắc gì tất cả đều thích món ăn đó, song thấy người ta “túm đen tím đỏ”, nghĩ là có điều gì đó thú vị, nên cũng ùa vào theo. Có hàng nghìn những lời bình luận (comments) trên mạng sau một bài viết nào đó hay một câu status trên facebook của một ai đó, chắc gì tất cả đã đọc bài viết hay hiểu ý nghĩa của câu status đó, song thấy người ta phê phán, chê bai hay khen ngợi, mình cũng phải “vào hùa” khen ngợi hay chê bai. Không ít người khen, chê dựa vào thái độ của những người trước đó. Có nhiều trường hợp xảy ra bút chiến giữa các nhóm thanh niên vì những lời nhận xét khác nhau, đi quá xa so với những gì bài viết đề cập.

Trong thực tế, khi cần biểu quyết một vấn đề quan trọng nào đó, người ta ít dùng biện pháp “giơ tay”, bởi trong đám đông (hội trường, hội nghị,…), nhiều người giơ tay sau khi đã quan sát xem “đa số người ta làm gì thì mình làm thế …”, chứ thực ra không có chính kiến cá nhân. Hình thức bỏ phiếu kín vẫn đáng tin cậy hơn biểu quyết giơ tay, vì ít chịu tác động của tâm lý đám đông.

Đứng trong đám đông reo hò, người vốn nhút nhát có thể mạnh dạn hò reo khản cổ. Đang đi đường, thấy một đám đông làm một việc gì đó, không ít người ban đầu dừng lại tò mò, sau bị tâm lý đám đông cuốn đi, nhập cuộc luôn, khiến đám đông trở nên đông hơn. Đi trong biển người hô vang khẩu hiệu yêu nước, ta thấy lòng rạo rực, lâng lâng cảm xúc, rồi cùng sẽ góp thêm một tiếng hô. Đi trong dòng người đưa tang đang nức nở, tự nhiên ta thấy sống mũi cay cay, nước mắt chỉ trực trào ra, dù thật lòng ta chẳng có quan hệ thân thiết gì với người đã khuất, thậm chí không biết đó là ai.

Tâm lý đám đông cũng để lại những tác hại nghiêm trọng nhất là với những bạn trẻ. Nhiều bạn chạy theo đám đông thích a dua, nhiều người cùng tham gia một sự việc nhưng hoàn toàn không có chính kiến, không hiểu bản chất của sự việc. Họ chiếm ưu thế về số lượng nhưng không có sự liên kết thực sự nên không tạo nên sức mạnh bền vững mà chỉ là sức mạnh nhất thời, có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Tác hại của lối sống chạy theo đám đông: hình thành thói quen xấu chỉ biết làm theo người khác, biến con người thành những người thiếu bản lĩnh, dễ bị lôi kéo, kích động, mất đi cá tính riêng, thiếu tính tiên phong. Có thể do các bạn trẻ chưa có kinh nghiệm sống và kiến thức xã hội về các vấn đề mà các bạn bất ngờ gặp phải. Sự bùng nổ thông tin như hiện nay, nhất là mạng xã hội cũng góp phần tiếp tay cho các bạn thể hiện cảm xúc của mình trong tích tắc. Vì vậy, các bạn dễ bị cuốn theo “tâm lý đám đông”, “hùa theo” những vấn đề nóng của xã hội một cách vô thức. Nhưng khi đã phân biệt rõ phải trái với lương tâm trong sáng, bạn hãy can đảm thực thi những giá trị nhân bản, hãy sống sao cho bản thân được tôn trọng và không ngừng nâng cao nhân phẩm, đạo đức. Và để dám nghĩ, dám nói, dám tin, dám làm, bạn hãy cố gắng thoát khỏi ảnh hưởng “một chiều” của đám đông, chúng ta không coi thường nhưng cũng đừng quá coi trọng đến sự đánh giá của dư luận. Khi bạn làm một việc gì mà không quan tâm đến những lời chỉ trích hay vì cần lời khen tặng của đám đông, họ lại kính nể bạn, vì bạn có chính kiến, dám sống, dám cống hiến và sẵn sàng đem sức mình xây dựng xã hội.

Hiệu ứng đám đông có thể được hiểu là những suy nghĩ hoặc hành vi của con người thường xuyên chịu ảnh hưởng của những người khác. Người ta thường chạy theo những cái mà số đông cho là hay, đúng và sáng suốt, nhưng bản thân lại không suy nghĩ về ý nghĩa của sự việc.

Đây là trạng thái tâm lý khá phổ biến ở mọi lứa tuổi tại Việt Nam. Hiệu ứng đám đông là một hiện tượng thường gặp trong hoạt động thị trường của nhiều doanh nghiệp. Do không nắm bắt được đầy đủ thông tin, nhà đầu tư rất khó đưa ra lời dự đoán hợp lý về tính bất xác định của thị trường trong tương lai. Chính vì thế, họ thường thông qua việc quan sát hành vi của mọi người xung quanh để chắt lọc thông tin, vì luồng thông tin này được “truyền thông” liên tục; thông tin được mọi người nắm bắt về cơ bản là giống nhau, từ đó nảy sinh hành vi a dua theo đám đông.

Trong nền kinh tế, những thay đổi về cung cầu một phần cũng do hiệu ứng đám đông mà ra. Chẳng hạn, khi một công ty quyết định đầu tư vào một lĩnh vực, ngành hàng nào đó và kết quả kinh doanh là sự tăng trưởng đến chóng mặt của doanh thu và lợi nhuận. Tất yếu, điều này sẽ khiến cho rất nhiều những công ty khác cũng nhảy vào lĩnh vực này đầu tư kinh doanh. Đây chính là yếu tố căn bản làm đảo ngược cán cân cung cầu trên thị trường cũng như tính hấp dẫn của các ngành nghề kinh doanh.

Trong giới học sinh, sinh viên, tâm lý đám đông cũng là hiện tượng khá phổ biến từ sinh hoạt, học tập đến cả vui chơi giải trí. Thế mới có cụm từ “trào lưu”. Từ trào lưu thời trang Hàn Quốc, đến trào lưu chụp ảnh selfie,….Ngay cả chuyện học hành cũng trở thành trào lưu! Chẳng hạn cách đây vài năm việc hiệu ứng đám đông làm ngành ngân hàng đã khiến cho không ít sinh viên đổ xô đăng ký học ngành ngân hàng. Và đến nay lại đang có hiệu ứng đám đông học y dược và thế là số điểm chuẩn đầu vào ngành này bị đẩy tăng vọt!

Trong giới các nhà đầu tư tài chính tiền tệ, hiệu ứng đám đông cũng là một yếu tố ảnh hưởng không ít đến sự chao đảo của thị trường tài chính. Với việc một nhóm người cùng loạt chuyển sang mua cổ phiếu của công ty này đã khiến hàng những nhóm người khác bắt chước theo, mọi người đổ xô đi mua vàng làm giá vàng tăng vọt….

Rõ ràng hiệu ứng đám đông đã chi phối không ít đến các lĩnh vực ngành nghề khác nhau và Marketing cũng không phải là trường hợp cá biệt. Các nhà làm Marketing của doanh nghiệp đã lợi dụng tâm lý này để tác động đến khách hàng, xóa bỏ mọi nghi ngờ đắn đo cũng như rút ngắn thời gian ra quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, hiệu ứng đám đông còn giúp doanh nghiệp có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền trong mua sắm để gia tăng số lượng khách hàng mới tạo đà cho sự tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận và cả thị phần. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, bản thân hiệu ứng đám đông cũng được xem là một thách thức không nhỏ đối với các công ty trong việc tạo dựng lòng trung thành và duy trì mức tăng trưởng bền vững. Bởi lẽ, có thể khách hàng mua sản phẩm của công ty một cách mù quáng, chỉ vì thấy nhiều người mua mà coi nhẹ việc nghiên cứu bản thân sản phẩm. Hành vi mua này rất dễ khiến khách hàng cảm thấy hối hận sau khi bình tĩnh trở lại. Điều này chắc chắn sẽ là những rắc rối không nhỏ cho công ty và nhân viên tiếp thị.

Nghị luận về hiệu ứng đám đông – Mẫu 2

Hội chứng đám đông là việc một nhóm người thực hiện một hành động giống nhau nhưng chủ yếu là hành động theo vô thức, theo phong trào, không hiểu rõ và không nhận thức được ý nghĩa của hành động mình đang làm, thấy người ta làm thì mình cũng bắt chước làm theo, làm a dua theo người khác!

Hội chứng đám đông là hành động lợi ít, hại nhiều và thường gây ra những tiêu cực trong xã hội. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia xã hội học, hội chứng hành động theo phong trào, theo số đông đang xuất hiện ngày càng nhiều, có nguy cơ trở thành những hành xử rất… phi văn hóa. Chúng ta có thể kể đến một số ví dụ minh chứng như: xuất hiện phong trào cha mẹ chạy đua, chấp nhận tiêu cực bỏ tiền, bỏ công cho con được vào trường điểm, lớp chọn. Thời gian gần đây những vụ việc như hôi bia, hôi ngô ở Đồng Nai, cả xã đánh chết trộm chó, hàng nghìn công nhân xô xát với bảo vệ, nhiều người chen chúc để được ăn miễn phí buffet hay đến việc đổ xô đi lễ chùa, lễ hội, mua vàng….cũng đã minh chứng cho sự phi văn hóa của cái gọi là hội chứng đám đông!

Vậy chúng ta phải đặt ra một câu hỏi, đó là tại sao mọi người lại dễ dàng học theo hành động của nhau như vậy? Cho dù đó có thể là hành động không mấy tốt đẹp, hành động phi văn hóa và thậm chí là có những hành động vi phạm pháp luật?

Nguyên nhân khách quan của hội chứng đám đông, đó là những nguyên nhân thuộc về xã hội, kinh tế, chính trị, tôn giáo…. Khi có một sự kiện bất ngờ, mới lạ, sự kiện đụng chạm tới nhu cầu, vật chất hay tinh thần của con người liên quan tới những vấn đề trên thì chỉ cần có một người khởi xướng, ngay lập tức sẽ có nhiều người hành động theo mà không suy nghĩ!

Về mặt chủ quan, hình thành do đặc điểm tâm lý cộng đồng, tính cách, nhu cầu, hứng thú, tâm trạng: Nhu cầu nhận thức cái mới, đó là trạng thái bất bình trước những tiêu cực của xã hội, là do tâm lí ích kỉ cá nhân, hẹp hòi chỉ luôn nhìn lợi ích trước mắt mà không lo nghĩ tới lợi ích lâu dài… và đặc biệt, đó là do nhận thức thấp của một bộ phận người trong xã hội, chưa hiểu, không hiểu hoặc cố tình không chịu hiểu chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước! Khi hành động theo đám đông, người ta luôn giữ tâm lí thoải mái, tự do, không lo sợ việc phải không phải chịu sự trừng phạt của pháp luật vì đơn giản “có quá nhiều người hành động như mình thì phạt được ai??”

Lợi dụng được tâm lí của “hội chứng đám đông”, thời gian qua, một số phần tử xấu muốn chống phá Đảng và nhà nước ta đã có những hành động xúi giục người dân gây nên những hành động xấu, ảnh hưởng tới an ninh quốc gia, và đưa hội chứng đám đông không chỉ dừng ở mức độ là những hành động “phi văn hóa” mà còn là những hành động “vi phạm pháp luật”.

Chúng ta có thể nhắc những vụ tụ tập ở Hồ Gươm gây rối ngày 14/1,16/2…, vụ cưỡng chế đất đai ở Dương Nội, vụ việc tại nhà thờ Thái Hà…. Thực chất của những vụ việc này là mấy tên rận chủ đi hô hào, phá phách, từ đó gây nên sự hiếu kì cho người dân dẫn tới việc nhiều người tò mò, và vô tình trở thành lực lượng “đông đảo, hàng trăm người” mà mấy anh chị nhà rận thường rêu rao trên báo chí đấy!

Vậy nên, chúng ta cần có những hành động tích cực để ngăn chặn việc lợi dụng đám đông vào những hành động vi phạm pháp luật. Trước hết, chính bản thân mỗi người cần phải ý thức hơn nữa những hành động của bản thân, không vì thấy người ta làm mà mình cũng làm theo, không vì sự tò mò, đố kị mà hành động theo vô thức, thiếu suy nghĩ! Hơn thế nữa, mỗi người dân cần hết sức nâng cao cảnh giác, đề phòng với việc có thể bị kẻ xấu lợi dụng vào những hành động phi pháp, những hành động gây ảnh hưởng tới lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc.

Nghị luận về hiệu ứng đám đông – Mẫu 3

Hiệu ứng đám đông là những tác động của đám đông đến suy nghĩ và hành vi của con người, khiến con người phải làm theo những điều mà số đông cho là hay, là đúng và sáng suốt mà bản thân lại không có suy nghĩ, chính kiến về điều đó.

Biểu hiện của hiệu ứng đám đông là nỗi sợ hãi bị đám đông phán xét và bị loại ra khỏi nhóm; là những người không quen biết cùng hùa nhau phán xét, “ném đá” một người dẫu chưa hiểu ngọn nguồn sự việc; ăn mặc theo trào lưu, nói năng theo số đông dẫu điều đó chưa hẳn có nghĩa và chưa hẳn đúng phong cách của bản thân; là những hành vi phản cảm trên mạng dễ dàng nhận hàng nghìn like và lượt share vì được đám đông cổ vũ… Đây là hiện tượng rất phổ biến, có thể thấy ở bất cứ đâu, cần cảnh báo về sự nguy hại của nó.

Con người sống trong xã hội nên luôn chịu sự tác động, chi phối của quy luật chung, của số đông. Do tâm lý chủ quan “số đông luôn đúng”.

Do đám đông có những quyền lực đáng sợ, có thể kiểm soát và định hướng hành vi con người. Do bản thân mỗi người thiếu thông tin, mơ hồ trong nhận thức, thiếu chính kiến, yếu đuối, không suy nghĩ chín chắn … nên dễ bị đám đông chi phối, lôi kéo.

Hiệu ứng đám đông tích cực sẽ giúp con người kết nối với nhau; bắt kịp trào lưu, xu hướng để tránh lạc hậu; được tham vấn và định hướng hành động đúng đắn; tập hợp đông đảo mọi người hưởng ứng các phong trào tích cực của xã hội…

Hiệu ứng đám đông tiêu cực làm mỗi người bị thủ tiêu chính kiến, tư duy độc lập, sự sáng tạo vì mải chạy theo điều đám đông nghĩ và làm. Điều này tất yếu sẽ khiến mỗi người trở thành cái bóng, không dám sống thật với chính mình, không làm chủ được bản thân và cuộc đời của mình, không biết mình thực sự muốn gì và cần phải làm gì, khiến cho mọi người không hiểu, không nắm bắt được bản chất cốt lõi của sự việc, sự vật vì nó luôn bị che lấp bởi ý kiến của đám đông. Lúc đó lời đánh giá của số đông trở thành tiêu chuẩn của chân lý.

Thực tế đã chứng minh trong nhiều trường hợp số đông chưa chắc đã đúng. / Gây ra những hậu quả đáng tiếc, khôn lường đối với người xung quanh và xã hội: nhiều người phải chạy trốn, trầm cảm hoặc tự sát vì bị đám đông lên án; nhiều vụ phạm tội tập thể diễn ra; tệ nạn xã hội gia tăng…

Đám động luôn xuất hiện trong cuộc sống và có tác động ít nhiều đối với mỗi con người. Hãy biết khai thác mặt tích cực từ hiệu ứng đám đông một cách thông minh nhưng cần phải sống luôn là chính mình.