Cách khác phục tác hại của mạng xã hội

Một trong những yếu tố quan trọng khiến mọi người nghiện mạng xã hội là thích cảm giác được cập nhật tin tức mới liên tục. Thế nên, cách tốt nhất để giảm bớt chứng nghiện mạng xã hội là cài đặt tắt chức năng thông báo.

Có thể bạn quan tâm

Khi ấy, bạn cũng sẽ không bị xao nhãng bởi âm thanh thông báo khi đang muốn tập trung tâm trí làm một việc gì đó. Khi tập trung, bạn cũng dễ hoàn thành việc nhanh hơn và không còn tâm lý chần chừ.

Bạn Đang Xem: Cách khác phục tác hại của mạng xã hội

Xem Tắt

1 3. Làm cho mình bận rộn
2 4. Để điện thoại ở xa
3 5. Xây dựng mối quan hệ thực tế
4 Video liên quan

3. Làm cho mình bận rộn

Rõ ràng chiếc smartphone và mạng xã hội là lựa chọn hàng đầu khi bạn không có việc gì để làm. Thế nên, hãy bắt đầu thực hiện cách giảm bớt sự lệ thuộc vào mạng xã hội bằng cách tìm cho mình một thú vui riêng.

Xem Thêm : Phương trình ion rút gọn Fe(NO3)3 + NaOH

Hãy thực hiện bất kể thói quen nào dù là đọc sách, nghe nhạc, tập yoga, vẽ tranh… Bạn cũng đừng ngại bắt đầu thử một sở thích mới mà mình chưa bao giờ thử trước đây để tạo thêm nhiều niềm vui cho cuộc sống.

Bạn có thể tìm hiểu thêm: 8 gợi ý giúp bạn bớt chán khi không biết làm gì

4. Để điện thoại ở xa

Một kết quả nghiên cứu cho thấy có khoảng 74% người có thói quen kiểm tra điện thoại trong khoảng 15 phút trước khi đi ngủ. Nghĩa là bạn sẽ không thể không sử dụng đến điện thoại nếu nó ở xa tầm tay của bạn.

Giải pháp là bạn đừng nên để điện thoại trên giường ngủ mà hãy để nó càng xa càng tốt. Cách này cũng khá hiệu quả nếu bạn cài đặt báo thức, nhưng lại muốn tắt luôn báo thức khi thức dậy vì điện thoại ở gần.

5. Xây dựng mối quan hệ thực tế

Đôi khi có thể bạn rất muốn từ bỏ mạng xã hội nhưng đây là nơi duy nhất dành cho bạn những lúc cô đơn. Vậy thì hãy tìm kiếm những người mà bạn tin tưởng nhất để tâm sự mỗi khi bạn gặp bất kỳ vấn đề nào trong cuộc sống.

Để duy trì các mối quan hệ xã hội thực tế, bạn hãy cởi mở với những người xung quanh mình. Bạn cũng có thể tìm cách tham gia một câu lạc bộ, diễn đàn, hoạt động tình nguyện, tập gym…

Xem Thêm : facepic là gì – Nghĩa của từ facepic
Để “cai nghiện” mạng xã hội thành công, bạn nên xây dựng những mối quan hệ thực tế và dành thời gian chăm sóc bản thân. Khi thật sự hài lòng về chính mình, bạn sẽ không cần phải xuất hiện trong “thế giới ảo” nữa.

Cùng với sự phát triển của công nghệ thì mạng xã hội cũng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Tuy nhiên, bạn hãy là một người dùng tỉnh táo để khai thác các lợi ích từ các mạng kết nối. Đừng để mình bị nghiện mạng xã hội và trở thành “nô lệ” của xiềng xích thời công nghệ nhé!

Tuyết Trinh HELLO BACSI

MỤC LỤCA. TÓM TẮT ………………………………………………………………….3B. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU………………..51Lí do chọn đề tài …………………………………………………….52Mục đích nghiên cứu ………………………………………………..63Mục tiêu, ý nghĩa của đề tài nghiên cứu……………………………..6C. PHƯƠNG PHÁP VÀ QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN…………………………71Các phương pháp khoa học được sử dụng trong nghiên cứu…………72Quá trình thực hiện…………………………………………………..7D. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU…………………………………………………81.Giới thiệu về mạng xã hội……………………………………………81.1.Khái niệm về mạng xã hội. ………………………………………….81.2.Một số mạng xã hội tiêu biểu được nhiều người biết đến……………82.Thực trạng việc sử dụng mạng xã hội của giới trẻ hiện nay…………113.Những lợi ích và hệ lụy của mạng xã hội nói chung…………………153.1.Những lợi ích của mạng xã hội đem lại đối với tuổi vị thành niên …. 153.2.Những hệ lụy từ mạng xã hội………………………………………… 184.Mạng xã hội với vấn đề tiếp nhận của tuổi vị thành niên……………204.1.Cơ sở để mạng xã hội được đông đảo bạn trẻ tiếp nhận……………..204.2.Các xu thế tiếp nhận mạng xã hội của tuổi vị thành niên……………235.Đánh giá………………………………………………………………276.Những giải pháp hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội với 28tuổi vị thành niên…………………………………………………….6.1.Cơ sở đề xuất giải pháp……………………………………………… 2816.1.1.Cơ sở khoa học………………………………………………………286.1.2.Cơ sở thực tiễn……………………………………………………….286.2.Các nhóm giải pháp………………………………………………….29E. KẾT LUẬN…………………………………………………………………31F. HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI …………….……………………….31G. TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………….. 32H. PHỤ LỤC ………………………………………………………………….. 33Phụ lục I: Phiếu khảo sát………………………………………………………. 33Phụ lục II: Biên bản phỏng vấn………………………………………………… 34Phụ lục III: Số liệu thu được từ phiếu khảo sát các trường trung học …………35Phụ lục IV: Danh mục hình ……………. …………………………………….. 37Phụ lục V: Một số bài viết của các báo về mạng xã hội với học sinh trung 51học……………………………………………………………………………..1. Báo Thanh niên online ngày 4.1.2013: Những ảnh hưởng của Facebook 51đối với việc học tập…………………………………………………………….2. Báo Thanh niên online ngày 16.1.2013: Trường Lương Thế Vinh “cấm”họcsinhnóixấunhautrênfacebook54……………………………………3. Báo Thanh niên online ngày 23.1.2013: Có nên cấm học sinh sử dụng 56mạng xã hội ?. …………………………………………………………………4. Báo Tấm gương 15.11.2015: Hạn chế học sinh sử dụng facebook để ngăn 60ngừa‘loạnngôn’………………………………………………………5. Báo mạng của đài phát thanh và truyền hình Lâm Đồng: Lợi ích của mạng 63xã hội khi sử dụng đúng cách………………………………………………….6. Báo Thanh niên online ngày 4.8.2015: Mạng xã hội và hành lang pháp lý Kỳ 1: Sự đan xen giữa thế giới ảo và thật……………………………………….….265LỜI CẢM ƠN ………………………………………………………………..369A. TÓM TẮTVới sự phát triển của khoa học kỹ thuật, những sản phẩm công nghệ thôngtin đã trở nên quá phổ biến với toàn giới trẻ. Đây là những công cụ hiện đại choviệc học tập và giải trí của giới trẻ. Cùng với đó là sự xuất hiện các mạng xã hộimang tới công cụ mới đầy hấp dẫn, tạo môi trường để trẻ giao lưu, liên kết, chia sẻnhững sở thích, sự quan tâm, các ý tưởng và kết bạn. Các tính năng mới, nguồnthông tin đa dạng đã tạo ra sự thu hút của mạng xã hội, số lượng thành viên đượcgia tăng nhanh chóng kéo theo đó là ngày càng nhiều bạn trẻ tham gia mạng xã hội.Xuất hiện tại Việt Nam vào khoảng 2005, mạng xã hội nhanh chóng trởthành công cụ truyền thông cá nhân phổ biến nhất tại Việt Nam. Tính đến năm(2014), hơn 75% người truy cập internet ở Việt Nam có sử dụng mạng xã hộifacebook (tương đương hơn 22 triệu người, trong đó phổ biến là giới trẻ trong độtuổi vị thành niên – Vị thành niên (người sắp đến tuổi trưởng thành) là những emđang ở giai đoạn chuyển tiếp từ ấu thơ sang trưởng thành trong độ tuổi từ 10- 19(theo quy định của Tổ chức Y tế Thế giới). Đây là giai đoạn phát triển đặc biệtmạnh mẽ và phức tạp nhất của cuộc đời mỗi con người. Biểu hiện của nó là xảy rađồng thời một loạt những thay đổi bao gồm: Sự phát triển mạnh mẽ về thể chất, sựbiến đổi điều chỉnh tâm lý và các quan hệ xã hội, bước đầu hình thành nhân cáchnên nảy sinh nhiều rối nhiễu về tâm lý nhất so với các lứa tuổi khác).Mạng xã hội rất dễ sử dụng và nó mang lại rất nhiều lợi ích cho người dùng,nó sẽ tạo điều kiện thận lợi cho việc học tập cũng như các mối giao tiếp trong côngviệc của người dùng. Đặc biệt là những bạn trẻ thì nó sẽ mang đến cho các bạn rấtnhiều những cơ hội để phát triển khả năng tìm kiếm học hỏi làm ăn, kiếm tiền để cóthể đạt được những kỳ tích như mơ. Mạng xã hội rất tốt với những ai sử dụng nótheo đúng nghĩa khoa học còn nó sẽ ảnh hưởng rất xấu đối với những người nào sửdụng nó vào những mục đích không hay, hoặc những mục đích thiếu văn hóa lànhmạnh. Việc ảnh hưởng xấu này thường xảy ra đối với các bạn trẻ, vì tuổi trẻ là tuổirất hiếu kỳ, tò mò muốn khám phá tất cả mọi thứ, dù rằng có những điều đã biết làrất không nên nhưng không thể kìm hãm lại được nhu cầu muốn khám phá. Mạngxã hội còn có thể gây nghiện đối với một số người không biết kìm chế bản thân, họđã giành quá nhiều thời gian cho việc sử dụng ứng dụng này, nghiện đến mức quêncả ăn cả ngủ, quên cả học hành hay làm việc. Việc này đã gây ra những hậu quảkhó mà lường trước như sức khỏe bị giảm sút, học hành bị suy sụp, công việc bỏ bêtrì trệ, … Mạng xã hội hiện nay rất phổ biến trên toàn cầu, nó có rất nhiều nhữngảnh hưởng cả tôt lẫn xấu đối với cuộc sống của người dùng. Nó sẽ rất tuyệt vời đốivới những ai biết sử dụng nó một cách khoa học, và nó cũng có thể biến ngườidung thành nô lệ cho nó.4Trước đề tài “Mạng xã hội với vấn đề tiếp nhận của tuổi vị thành niên”nhóm tác giả chúng tôi đã tiến hành tìm hiểu về thực trạng của vấn đề này trênphạm vi các trang mạng xã hội và qua việc tìm hiểu trên các phương tiện thông tinđại chúng và trên một phạm vi hẹp hơn qua việc phát phiếu điều tra, phỏng vấnnhiều học sinh trung học ở các khối, lớp khác nhau trong phạm vi huyện (VĩnhTường tỉnh Vĩnh Phúc, các trường THPT trực thuộc tỉnh Phú Thọ) và đã thu đượckết quả tổng quát: Những con số này cho thấy: mạng xã hội, tuy mới trở nên phổbiến không lâu nhưng rõ ràng đã thu hút số lượng người sử dụng không hề nhỏ.Trước một vấn đề như vậy, chúng tôi đã nghiên cứu và đề ra một số giảipháp nhằm hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội. Những biện phápnày sẽ từng bước giúp các bạn học sinh có một nhận định khách quan, đúng đắn vềmặt tốt, mặt xấu của mạng xã hội. Từ đó, các bạn sẽ có thể tự đưa ra quyết định chobản thân về việc có nên hay không hay nên ở mức nào, đồng thời nhận ra được tầmquan trọng của việc rèn luyện văn hoá mạng lành mạnh cho bản thân.5B. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU1. Lí do chọn đề tàiSự phát triển của khoa học công nghệ đã đem đến cho xã hội loài ngườinhững thay đổi vượt bậc. Trong khi Internet đang có một thời đại phát triển bùngnổ, các hình thức truyền thông mới đang ngày càng thu hút được đông đảo ngườixem. Những người dùng Internet – đặc biệt là giới trẻ, bắt đầu tìm kiếm một nơithỏa mãn mọi nhu cầu về thông tin, giải trí, kết nối… và mạng xã hội ra đời, đápứng một cách gần như hoàn hảo những nhu cầu đó.Hiện nay thế giới có hàng trăm mạng xã hội khác nhau. Có rất nhiều tiện íchmà mạng xã hội mang lại cho người dùng: thông tin nhanh, khối lượng thông tinphong phú được cập nhật liên tục, có nhiều tiện ích về giải trí…còn có một khíacạnh khá quan trọng làm thay đổi mạnh mẽ hình thức giao tiếp giữa những cá nhân,các nhóm, và các quốc gia với nhau, đó chính là khả năng kết nối. Có thể nói, đâylà một không gian giao tiếp công cộng phi vật thể tạo liên kết dễ dàng, thuận tiện,nhanh nhất giữa con người với nhau thông qua nhiều hình thức, liên kết rộng khắpchứ không bị giới hạn bởi chiều không gian. Chính vì vậy số lượng người sử dụngmạng xã hội ngày càng đông đảo.Rất nhiều bạn trẻ đã biết cách sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quả nhất.Họ sử dụng mạng xã hội là nơi để cung cấp thêm cho mình nguồn tri thức, nângcao giá trị bản thân, là nơi để gắn kết cộng đồng, là nơi để sẻ chia những bất hạnh,niềm vui của những người có cùng trái tim biết thông cảm và giúp đỡ những ngườicó hoàn cảnh đáng thương, cần sự trợ giúp của xã hội.Bên cạnh những thuận tiện, hữu ích mạng xã hội còn đưa đến những hiệntượng tiêu cực, đó chính là hiện tượng “khủng hoảng thông tin”, gây rối dư luận,gây “nghiện online” đặc biệt là đối với giới trẻ. Một lượng lớn những thông tinkhông có nguồn gốc chính thống, chưa được kiểm duyệt, nhằm mục đích nói xấu,bôi nhọ người khác, hoặc kích động, phản động…Hệ lụy của việc “nghiện” mạng xã hội là: năng suất lao động giảm, học tậpsao nhãng, sức khỏe không tốt (giảm thị lực, mất ngủ, tinh thần mệt mỏi…). Bêncạnh đó, sự phát tán thông tin từ mạng xã hội rất nhanh và dễ dàng, tạo môi trườngđể những kẻ xấu lợi dụng, gây nguy hại đến tư tưởng, tinh thần của người dùngmạng xã hội. Những tác hại tiêu cực từ internet, đã phần nào làm hạn chế các giá trịđạo đức, văn hóa nhân văn của một bộ phận các bạn trong độ tuổi vị thành niênhiện nay.Xuất phát từ sự cấp thiết của hiện trạng trên, nhóm tác giả chúng tôi đã điđến quyết định nghiên cứu về đề tài khoa học xã hội: “Mạng xã hội với vấn đề tiếpnhận của tuổi vị thành niên”62. Mục đích nghiên cứuTừ thực tế khảo sát với người dùng mạng xã hội bằng cách phát phiếu điềutra, phỏng vấn, khảo sát trên các trang mạng, phương tiện thông tin đại chúng, sáchbáo, … chúng tôi nhận thấy những ảnh hưởng của mạng xã hội đối với lứa tuổi vịthành niên là rất lớn, cần có một định hướng và tiếp nhận một cách có ý thức, tránhbị cuốn theo “trào lưu” mạng xã hội. Việc thực hiện đề tài này nhằm giúp chúng tôitrả lời được những câu hỏi :- Cơ sở để mạng xã hội được đông đảo các bạn trẻ tiếp nhận.- Tâm lý lứa tuổi với mạng xã hội.- Thực trạng sử dụng mạng xã hội của tuổi vị thành niên- Những tác động tích cực cũng như hạn chế của việc sử dụng mạng xã hội.- Việc tiếp nhận thường diễn ra trên những xu thế nào.- Những hệ lụy từ việc tiếp nhận và những giải pháp toàn diện cho vấn đề.3. Mục tiêu, ý nghĩa của đề tài nghiên cứuXuất phát từ thực tế tiếp nhận mạng xã hội của các bạn trẻ ngày nay đặc biệtlà lứa tuổi vị thành niên, các bạn tiếp nhận với tâm thế vô thức là chủ yếu. Vì vậy,gây lãng phí nhiều thời gian và hình thành tư duy thụ động. Thực hiện đề tài“Mạng xã hội với vấn đề tiếp nhận của tuổi vị thành niên” chúng tôi chỉ ra nhữngmặt tích cực cũng như hạn chế mà mạng xã hội mang lại, đồng thời tìm ra nhữnggiải pháp mang tính chất toàn diện cho vấn đề, …* Chúng tôi nghiên cứu đề tài này nhằm hướng tới các mục đích thực tế:- Đưa ra một định nghĩa khái quát về mạng xã hội- Khảo sát về thực trạng sử dụng mạng xã hội của tuổi vị thành niên, nguyênnhân mạng xã hội được ưa chuộng và những ảnh hưởng cả tích cực lẫn tiêu cực củakênh giao tiếp này đối với lứa tuổi học sinh trung học.- Đề xuất các phương án nhằm giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực củaviệc sử dụng mạng xã hội.* Nếu đề tài này được thực hiện, nó sẽ mang lại những lợi ích:- Chỉ rõ những tác động tiêu cực của mạng xã hội với lứa tuổi vị thành niên.- Cảnh báo một số hệ lụy từ việc sử dụng mạng xã hội.- Chỉ ra được nguyên nhân sâu xa của một số “căn bệnh” do mạng xã hộimang lại như: giảm tương tác giữa người với người, xao nhãng mục tiêu cá nhân,học tập; triệt tiêu sự sáng tạo, rối loạn tâm sinh lí, bạo lực, mất ngủ, trầm cảm…7C. PHƯƠNG PHÁP VÀ QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN1. Các phương pháp khoa học được sử dụng trong nghiên cứu* Phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp, so sánh+ Tìm hiểu về các mạng xã hội tiêu biểu, những tác động tích cực cũng nhưhạn chế của việc sử dụng mạng xã hội.+ Đưa ra những con số chính xác về mức độ sử dụng mạng xã hội với họcsinh trung học qua việc thống kê phiếu khảo sát.* Phương phát điều tra trực tiếp bằng phiếu khảo sátNhóm tác giả đã thực hiện khảo sát với 500 học sinh của 3 trường trung họctrên địa bàn huyện Vĩnh Tường (THCS Bồ Sao, THPT Vĩnh Tường, THPT LêXoay) và 2 trường THPT trên địa bàn Thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ (THPTCông nghiệp Việt Trì, THPT Chuyên Phú Thọ) bằng phiếu điều tra, trong đó có cáccâu hỏi xoay quanh việc sử dụng mạng xã hội của giới trẻ. Phiếu điều tra được thiếtkế với mục đích khảo sát về vấn đề tiếp nhận mạng xã hội của học sinh từ đó cónhững đánh giá khái quát về tầm ảnh hưởng của mạng xã hội với tuổi vị thành niên.* Phương pháp khảo sát trực tuyến qua internetNhóm tác giả đã thiết kế một trang mạng xã hội để khảo sát trực tuyến, vớinội dung tương tự phiếu khảo sát. Qua việc thực hiện khảo sát trên một phạm virộng, nhóm tác giả đưa ra được những nhận định khái quát hơn về tầm ảnh hưởngcủa mạng xã hội với tuổi vị thành niên.2. Quá trình thực hiện* Tháng 8 + 9 – 2015:- Quan sát hiện tượng, phát hiện và đặt vấn đề nghiên cứu.- Đặt giả thiết nghiên cứu.- Xây dựng luận chứng.* Tháng 10 – 2015:- Tìm hiểu về thuật ngữ mạng xã hội cũng như các trang mạng phổ biến.- Thực hiện các khảo sát, phỏng vấn và thống kê.- Xử lý thông tin, phân tích.* Tháng 11 – 2015 (TỪ 1.1.2015 – 10.11.2015):- Nghiên cứu, phân tích việc tiếp nhận mạng xã hội ở học sinh trung học.- Tổng hợp kết quả, chỉ ra các xu thế tiếp nhận – nguyên nhân, giải pháp.- Kết luận.8D. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU1. Giới thiệu về mạng xã hội1.1 Khái niệm:Cụm từ mạng xã hội là cụm từ rất quen thuộc trong thế giới của những ngườisử dụng Internet tại Việt Nam hiện nay. Nhưng để định nghĩa mạng xã hội là gì,tính năng và những ưu điểm của mạng xã hội thì hiện nay có rất nhiều quan điểmkhác nhau:Từ điển Bách khoa Wikipedia định nghĩa về mạng xã hội như sau: “Mạng xãhội hay gọi là mạng xã hội ảo (tiếng Anh: social network) là dịch vụ nối kết cácthành viên cùng sở thích trên Internet lại với nhau với nhiều mục đích khác nhaukhông phân biệt không gian và thời gian”. Như vậy mạng xã hội có thể ngầm hiểulà một thế giới ảo (xã hội ảo) với các thành viên là các cư dân mạng. Cách để cáccư dân mạng liên kết với nhau có thể dựa trên các nhóm (group), dựa trên các thôngtin cá nhân, dựa trên sở thích cá nhân hoặc lĩnh vực quan tâm.Mạng xã hội ảo hay thường được gọi tắt là Mạng xã hội là một trang web màở đó một người có thể kết nối với nhiều người thông qua việc chia sẻ những sởthích cá nhân, nơi ở, đặc điểm học vấn… mà không cần phân biệt thời gian vàkhông gian. Các mạng xã hội điển hình có thể kể đến như: Yahoo, Youtube,Twitter, Facebook, hay: ZingMe, Zalo, Ola, của Việt Nam.Tất cả các mạng xã hội hiện nay hầu như đều có các tính năng cơ bản nhưchat, e-mail, voichat, phim ảnh, chia sẻ file, blog và xã luận. Qua mạng xã hội, các“cư dân mạng” có thể kết nối với nhau và điều đó trở thành một điều tất yếu củamỗi ngày cho hàng trăm triệu thành viên ở khắp nơi trên thế giới.1.2. Một số mạng xã hội được nhiều người biết đếnĐầu tiên có lẽ phải nói đến đó là Facebook. Facebook là một website mạngxã hội truy cập miễn phí do công ty Facebook, Inc điều hành và thuộc về sở hữu tưnhân do Mark Zuckerberg thành lập cùng với bạn bè là sinh viên khoa “Khoa họcmáy tính” và bạn cùng phòng Dustin Moskovitz và Chris Hughes khi ông còn làsinh viên trường ĐH Harvard. Ban đầu facebook giới hạn đăng kí thành viên chỉ làcác sinh viên Harvard, sau đó nó đã được mở rộng ra cho sinh viên của bất kìtrường đại học nào, rồi đến học sinh phổ thông và cuối cùng là bất cứ ai trên 13tuổi. Facebook có các tính năng như chat, chia sẻ thông tin, media, games và nhiềuứng dụng khác do các hãng thứ 3 cung cấp.Tính năng cập nhật thông tin bạn bè, người thân của Facebook vô cùng mạnhmẽ, một khi đã kết bạn với 1 ai đó trên facebook, mọi “động tĩnh” của người kiacũng sẽ được facebook thông báo cho ta biết: bạn nghĩ gì, bạn thích gì, bạn ăn gì,9bạn vừa được đánh dấu trong 1 bức ảnh, 1 đoạn video hay 1 sự kiện nào đó, nhờ đóta có thể cập nhật thông tin của nhau một cách đầy đủ, thường xuyên và nhanhchóng.Một trong những ứng dụngphổ biến nhất trên Facebook làứng dụng hình ảnh, nơi thànhviên có thể upload album và hìnhảnh của mình và chia sẻ với mọingười. Facebook cho phép ngườidùng tải lên và không giới hạn sốhình ảnh, điểm nổi bật của hìnhthức chia sẻ ảnh trên Facebook làchức năng Tag (đánh dấu) giúpngười dùng có thể đánh dấu cácHình 1: Facebook với màu xanh da trời đặc trưngnhân vật có trong ảnh.Bên cạnh đó, facebook còn có một số lượng game khổng lồ được cung cấpchủ yếu bởi 2 hãng phát triển game hàng đầu: Zynga và Playfish. Có thể nóiFacebook là mảnh đất màu mỡ của các games trên mạng xã hội. Sự vươn lên khánhanh của facebook gần đây đã khiến cho cục diện mạng xã hội tại Việt Nam cónhiều biến chuyển.Phát triển cũng không kém facebook đó là ZingMe. Có thể nói đây là mạngxã hội chiếm số người truy cập ở Việt Nam khá lớn. Zing Me là mạng xã hội củacông ty Vinagame, thành lập từ tháng 06 năm 2009. Kể từ khi ra mắt, Zing Menhanh chóng trở thành ngôi nhà chung của đông đảo giới trẻ, đặc biệt là thế hệ 9x.Các thành viên có thểtham gia diễn đàn, nghe nhạc,xem phim, chia sẻ ảnh và thamgia các trò chơi trực tuyến(Nông trại vui vẻ 1,2; ZingFarm, Sky Garden, Nhà hàng vuivẻ…). Zing Me ứng dụng côngnghệ web thời gian thực, chophép các hãng thứ ba phát triểnứng dụng cho nền tảng củamình, làm phong phú thêm nộidung cho hệ thống.Hình 2: Zing Me – Mạng xã hội ở Việt Nam10Tại Việt Nam, Zing Me đã nhanh chóng được nhiều người đón đợi. Hiện tại,Zing Me của VinaGame đã cán mốc gần 7 triệu người với hàng trăm triệu lượt truycập mỗi ngày.(Theo zing.me.vn) Sự phát triển bùng nổ hiện nay của internet đặcbiệt là số người sử dụng internet ở Việt Nam ngày càng cao, điều đó làm cho cácnhà cung cấp dịch vụ giải trí của mạng xã hội tạo thêm nhiều tính năng phong phúvề nội dung cũng như hình thức tạo hứng thú cho người tham gia.Tiếp theo Twitter cũng là mạng xã hội lôi kéo người dùng với số lượng cũngkhông nhỏ (khoảng 6 triệu người trong đó chỉ có khoảng 5000 người ở Việt Nam(theo VnMedia). Là dịch vụ mạng xã hội miễn phí cho phép người sử dụng đọc,nhắn và cập nhật các mẩu tin nhỏ gọi là tweet, một dạng tiểu blog.YouTube cũng là một mạng xã hội nổi tiếng về video, lôi kéo rất nhiềungười theo dõi. Theo thống kê thì YouTube được giới trẻ (15 – 19 tuổi) theo dõinhiều hơn bất cứ kênh truyền hình nào.Theo thống kê trực tuyến trên 4 mạng xã hội của nhóm sinh viên Trường Đạihọc Bách khoa TP Hồ Chí Minh thì mạng xã hội Facebook chiếm tỉ lệ người thamgia và sử dụng nhiều nhất (63.0%), cụ thể:H1: Biểu đồ về tỉ lệ số người tham gia các mạng xã hộiNgoài ra thế giới hiện nay có hàng trăm mạng xã hội khác nhau như MySpace, Hi5…cũng là 2 ông lớn trong lĩnh vực mạng xã hội. Myspace với nhữngtính năng tương tự Facebook, năm 2006 từng là mạng xã hội đứng đầu trên thếgiới. Hi5 với thế mạnh cung cấp các công cụ cho phép người sử dụng dịch sang bất11kỳ ngôn ngữ nào cũng đang dần khẳng định vị trí. Tại Việt Nam, số lượng mạng xãhội cũng rất phong phú: Mạng xã hội Zalo, Mạng xã hội thông tin blog (yume.vn);Mạng xã hội Tầm Tay (tamtay.vn); Mạng xã hội Clip (clip.vn); …2. Thực trạng việc sử dụng mạng xã hội của tuổi vị thành niên hiện nay.Qua các con số điều tra của chúng tôi với 3 nhóm tuổi của 3 trường trung họctrên địa bàn huyện Vĩnh Tường (THCS Bồ Sao, THPT Vĩnh Tường, THPT LêXoay) và 2 trường THPT trên địa bàn Thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ (THPTCông nghiệp Việt Trì, THPT Chuyên Phú Thọ) cho thấy, số học sinh sử dụng mạngxã hội mỗi ngày một tăng, chiếm tỷ lệ rất cao là nhóm học sinh THPT tới 93%.Trong khi nhóm tuổi THCS là 47%. Nơi sử dụng Internet để vào các trang mạng xãhội cũng rất đa dạng và phổ biến: từ nhà ở hay trường học, tới các điểm dịch vụInternet,… Các hoạt động trong khi sử dụng Internet thì vô cùng đa dạng từ việcđọc tin tức cho tới chơi game từ việc kết bạn đến việc học hành, từ việc tham giavào các mạng xã hội đến việc giải trí (nghe nhạc, xem phim,…). Kết quả điều tranày đã bước đầu cho thấy một bức tranh tương đối toàn cảnh về thực trạng sử dụngInternet và các mạng xã hội ở tuổi vị thành niên hiện nay.Bảng 1: Thực trạng việc sử dụng mạng xã hội của tuổi vị thành niên.TTĐối tượngSố lượngTỉ lệĐánh giá1Nhóm học sinh THPT372/ 400 phiếu93 %Rất cao2Nhóm học sinh THCS47/ 100 phiếu47 %Khá cao* Sở hữu phương tiện trụy cập mạng xã hộiQua kết quả điều tra của chúng tôi với học sinh trung học (đặc biệt là họcsinh THPT) cho thấy đa phần các bạn ngày nay ít nhất có sở hữu hoặc có tiếp cậnđến các thiết bị có thể sử dụng để truy cập mạng xã hội. Các phương tiện điện tửcầm tay (Điện thoại thông minh, máy tính bảng) và máy tính xách tay (laptop) cóxu hướng phổ biến.Qua việc phỏng vấn trực tiếp các bạn ở cả ba nhóm cho thấy, những ngườisống ở khu vực thành phố, thị trấn và trung tâm các xã có xu hướng sở hữu và tiếpcận các công cụ truy cập mạng xã hội nhiều hơn. Trong đó, nam có xu hướng sởhữu các thiết bị này nhiều hơn nữ. Giải thích điều này nhiều bạn nam có cùng ýkiến cho rằng các bạn gái có nhiều mối quan tâm khác hơn là công nghệ hoặc mộtsố bạn chưa thực sự tự tin về khả năng sử dụng và xử lý tình huống khi sở hữu máytính riêng, trong khi đó một số bạn nữ lại nói tới nguyên nhân là do các bạn namthường đam mê công nghệ hơn và muốn khẳng định mình khi sở hữu và sử dụngcông nghệ đó.12Có thể nói, tuổi vị thành niên hiện nay có điều kiện tiếp xúc với công nghệ từkhá sớm, độ tuổi để sở hữu các sản phẩm công nghệ, nhất là công nghệ liên quanđến mạng xã hội ngày càng trẻ hơn và không ít gia đình chủ động cho con cái sớmtiếp cận với công nghệ. Như vậy, việc giới trẻ hiện nay sở hữu các sản phẩm côngnghệ liên quan đến Internet và đã hình thành thói quen sử dụng mạng xã hội.* Phương tiện và địa điểm truy cập mạng xã hộiHiện nay, các địa điểm truy cập mạng xã hội (tại nhà, điểm truy cập Internetcó tính phí, và nhiều nơi khác khi có thể truy cập trên điện thoại di động) cũng nhưcó đa dạng các phương tiện (máy tính gia đình, máy tính cá nhân, trường học, điệnthoại…) khiến các bạn hoàn toàn có thể chủ động trong việc sử dụng mạng xã hộivà địa điểm sử dụng cũng rất linh hoạt, có thể sử dụng ở bất cứ đâu mà không cònphải lệ thuộc vào những địa điểm truy cập cố định nữa. Chính sự tiện lợi này đãlàm cho tần suất sử dụng mạng xã hội của giới trẻ ngày càng tăng .* Thời điểm truy cập mạng xã hộiVào ngày thường, nhóm học sinh THPT truy cập mạng nhiều (trung bình 3.7– 4.0 giờ) Nhóm còn lại (học sinh THCS) truy cập ít hơn (nhưng vẫn ở mức khácao). Tỷ lệ học sinh vào mạng trong khoảng 21-24h cao hơn hẳn thời gian 19 – 21hdo các bạn bị lệ thuộc vào giờ học cũng như sự quản lý của gia đình. Vào ngàynghỉ cuối tuần, học sinh THPT là nhóm sử dụng mạng xã hội có phần nhỉnh hơn.* Thời gian sử dụng mạng xã hội trong ngày* Học sinh trung học cơ sở thìdành nhiều thời gian trong dịpcuối tuần cho việc lên mạng (gần3 – 3.5 giờ),* Học sinh trung học phổ thông cósố giờ lên mạng vào ngày thườngvà ngày nghỉ tương đương nhau(khoảng 3.7- 4.0 giờ).* Nam dành trung bình khoảng3.0 giờ ngày thường và trên 4.0giờ ngày cuối tuần để lên mạngtrong khi nữ chỉ dành khoảng 3.0giờ cho cả ngày thường và ngàynghỉ để lên mạng.H2: Biểu đồ về thời gian sử dụng mạng xã hội củahọc sinh trung học.Có thể nói, với số giờ lên mạng trung bình của giới trẻ trong mẫu khảo sátcủa chúng tôi là khoảng 3,7 giờ mỗi ngày (tính cho tất cả 3 nhóm tuổi – Lớp 9, 1113và 12) là rất cao. Tất nhiên thời gian lên mạng của tất cả 3 nhóm cũng còn phụthuộc vào nhiều yếu tố chi phối như: không gian, thời gian, thời điểm, điều kiệnkinh tế, … mục đích lên mạng (mục đích giao lưu bạn bè hay lấy thông tin phục vụviệc học hành,…) song với thời gian trung bình một ngày chỉ cần tính gần 3.5 giờnhư kết quả điều tra của chúng tôi thì cũng đã đủ thấy rằng các bạn học sinh trunghọc hiện nay dành rất nhiều thời gian cho việc lên mạng.* Mục đích truy cập mạng xã hộiNhóm học sinh THPT có mục đích truy cập Internet và sử dụng mạng xã hộivới giải trí là quan trọng nhất. Trong khi đó nhóm học sinh THCS chủ yếu tra cứuthông tin. Có hai mục đích truy cập Internet có mức độ tương đương trong cả 3nhóm tuổi, đó là việc liên lạc với gia đình, bạn bè và cập nhật thông tin về cuộcsống của bạn bè… điều đó chứng tỏ nhu cầu này ở các bạn là khá cao do họ đang ởđộ tuổi năng động, sôi nổi, nhiệt tình và khá nhiều bạn có anh chị, bố mẹ, ngườithân sống xa gia đình nên việc liên lạc với gia đình, bạn bè, kết nối mạng là rất cầnthiết.Như vậy mục đích sử dụng Internet nói chung và mạng xã hội nói riêng củatuổi vị thành niên đã theo những định hướng khá rõ ràng và mang tính ích dụng caonhư cập nhật những thông tin xã hội phục vụ cho học tập và cuộc sống.* Các hoạt động trực tuyến phổ biếnCác trang mạng xã hội đang rất phổ biến và quen thuộc với học sinh trunghọc hiện nay. Việc sử dụng thường xuyên các trang mạng này đã làm thay đổi khánhiều cuộc sống của các bạn. Việc sử dụng mạng xã hội như một công cụ liên lạcthường xuyên phổ biến hơn cả đối với nhóm học sinh THPT, nhóm tuổi này có tầnsuất “chat” trực tuyến cao nhất.Với các trang tin dành cho giới trẻ thì tần suất sử dụng nhiều nhất vẫn thuộcvề các bạn học sinh THPT. Tần suất nghe nhạc Online cũng tăng dần theo độ tuổi,còn với việc chơi game Online thì tần suất nhiều nhất và nhiều hơn hẳn thuộc vềnhóm học sinh THCS, và đặc biệt là học sinh nam. Với các hoạt động trực tuyến đadạng như trên, có thể thấy một thực tế khá rõ là lứa tuổi vị thành niên hiện nay “ănngủ” với Internet và xem Internet như một công cụ, một phương tiện đồng hànhcùng cuộc sống.* Ngôn ngữ sử dụng trên mạng xã hộiSố bạn trẻ dùng tiếng Việt hoàn toàn trong khi giao tiếp trên mạng là khá ít.Việc dùng ngôn từ tiếng Việt kết hợp với ngôn ngữ khác (thậm chí không phải làngôn ngữ) cũng có xu hướng tăng dần theo độ tuổi và học sinh THPT là nhóm dùngngôn từ có sự kết hợp này nhiều nhất.14Hình 3 : Ngôn ngữ của một bộ phận không nhỏ học sinh trung học.Tiếng Việt được dùng theo cách riêng, với những “sáng tạo” ngôn từ lạ lẫmvà khó hiểu. Theo khảo sát, cả 2 nhóm học sinh THCS và THPT đều thích dùngngôn từ tiếng Việt kiểu biến hóa này. Có đến 31% (155/500 phiếu) trong tổng sốđược khảo sát cho rằng sử dụng nhiều ngôn ngữ này; 34% (170/500 phiếu) sử dụngbình thường và 12% (60/500 phiếu) sử dụng rất nhiều. Đây thực sự là con số khiếnchúng ta phải suy nghĩ bởi nếu sử dụng thường xuyên thì sự trong sáng của tiếngViệt không còn tồn tại trong thế hệ trẻ trong tương lai không xa.Biểu đồ:H3 : Biểu đồ thể hiện mức độ sử dụng ngôn ngữ chat của tuổi vị thành niên15* Chi phí sử dụng Internet để lên mạng xã hộiTrung bình, chi phí cho một tháng sử dụng Internet của giới trẻ được ghinhận là khoảng 70 – 120.000 VNĐ, trong đó nam chi nhiều tiền hơn nữ do thờilượng nam sử dụng Internet nhiều hơn. Trong 2 nhóm thì nhóm học sinh THPT chinhiều tiền hơn cả, nhóm học sinh THCS chi ít tiền hơn hẳn. Nhóm học sinh đa sốđược bố mẹ trả tiền phí sử dụng internet.3. Những lợi ích và hệ lụy của mạng xã hội nói chungLợi ích mà mạng xã hội đem lại là rất to lớn, điều đó thì không thể phủ định.Qua khảo sát trực tuyến trên các trang mạng, chúng tôi nhận thấy đa phần ý yến(37%) khẳng định những giá trị của mạng xã hội, phần nhỏ (khoảng 5%) cho rằngmạng xã hội có ảnh hưởng không tốt, (58%) ý kiến lại cho rằng lợi hay hại tùythuộc vào mục đích sử dụng.Để đảm bảo tính trực quan, chúng tôi thể hiện dưới biểu đồ dạng cơ cấu:H4: Biểu đồ thể hiện sự đánh giá về mạng xã hội của người sử dụng nói chung3.1. Những lợi ích của mạng xã hội đem lại đối với tuổi vị thành niên* Kết bạnTham gia mạng xã hội mỗi chúng ta sẽ dễ dàng kết bạn với nhiều người dù ởbất cứ nơi đâu, thời gian nào, dễ dàng cập nhật thông tin và duy trì mối liên hệ vớibạn bè,… dễ dàng quản lí nhóm bạn bè mà ở đó các nhóm có thể là chung trường,cùng sở thích hay đơn giản bạn tạo nhóm cho những người thân, trao đổi chia sẻ16thông tin, kiến thức, kinh nghiệm cũng như chia sẻ các tình huống ứng xử trongcuộc sống góp phần tạo ra một thư viện thông tin hữu ích từ sự đóng góp của cộngđồng.Chúng ta cũng có thể gặp gỡ và giao lưu với tất cả mọi người trên thế giới cócùng sở thích hay quan điểm giống mình. Từ đó có thể xây dựng mối quan hệ tốtđẹp hơn hoặc hợp tác với nhau về nhiều mặt. Giúp kết nối, giao lưu, trao đổi giữacác thành viên dễ dàng. Trong tương lai việc giao tiếp sẽ ngày càng dễ dàng hơnkhông chỉ giới hạn bằng những văn bản, biểu tượng hay hình ảnh…* Học hỏi kiến thức, kĩ năng trên mạng xã hộiTiếp nhận thông tin từ trên mạng xã hội là một cách rất hiệu quả. Bạn có thểhọc hỏi thêm rất nhiều kiến thức, trau dồi những kĩ năng giúp cho bạn hoàn thiệnbản thân mình hơn nữa. Ngoài ra, hiện nay nhu cầu sử dụng mạng xã hội ngày mộtlớn hơn. Sự xuất hiện ngày càng nhiều các trang web với nhiều tính năng mới, hiệnđại, tiện lợi đã thu hút và thực sự đã mang lại khá nhiều kết quả tốt cho người sửdụng. Tìm kiếm việc làm? Học anh văn miễn phí? Tìm kiếm tài liệu, sách, tìm bạnbạn bè cũ? Tất cả đều có trên mạng xã hội. Tất cả mọi người đều có thể truy cậpmọi thông tin mà mình cần, miễn là có trên mạng.Rất nhiều người trẻ đã biết cách sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quảnhất. Họ sử dụng mạng xã hội là nơi để cung cấp thêm cho mình nguồn tri thức,nâng cao giá trị bản thân, là nơi để gắn kết cộng đồng, là nơi để sẻ chia những bấthạnh, niềm vui của những người có cùng trái tim biết thông cảm và giúp đỡ nhữngngười có hoàn cảnh đáng thương, cần sự trợ giúp của xã hội. Trên cơ sở đó nhiềubạn trẻ đã tham gia các trang diễn đàn là nơi để kêu gọi giúp đỡ người nghèo,người bệnh…* Lợi ích hoạt động tập thể theo phong tràoVới những hoạt động tập thể, mạng xã hội cũng cho thấy có nhiều ích lợi. Đãcó nhiều tổ chức, cơ quan trường học đã thành công trong việc triển khai các hoạtđộng thông qua mạng xã hội. Khi có chương trình mới, người đứng đầu các tổ chứcđưa thông tin lên, sau đó tất cả cùng thảo luận, bàn bạc và đưa ra cách thức tiếnhành. Ưu điểm nổi trội của mạng xã hội giúp cho các thành viên có thể cập nhậthoạt động mọi lúc, mọi nơi.Theo khảo sát của chúng tôi đa phần các bạn đều sử dụng Facebook, nên khisử dụng Facebook, thì các bạn nắm bắt rất nhanh những thông tin. hầu hết các bạnhọc sinh THPT đều dùng, đó là một trang cá nhân để chia sẻ và cập nhật những gìmình mong muốn, nhờ đó có thể biết thêm được nhiều điều, nhờ mạng xã hội có17thể đoàn kết được với nhau hơn, cập nhật thông tin nhanh hơn đồng thời là phươngtiện giải trí hữu ích giúp giảm stress sau những giờ học, làm việc căng thẳng.Với tuổi vị thành niên, mạng xã hội có những lợi ích nhất định, bằng hìnhthức khảo sát qua phiếu điều tra, chúng tôi thu nhập được kết quả sau:Bảng 2: Những lợi ích của mạng xã hội theo đánh giá của học sinh trung học.TTNhững lợi ích khi sử dụng mạng xãhội của tuổi vị thành niênSố lượngPhần trăm(phiếu)(%)1Kết bạn, giảm căng thẳng370742Học hỏi kiến thức, kĩ năng trên mạng105213Tích cực trong các hoạt động phong trào255500100TổngH5: Biểu đồ về lợi ích của mạng xã hộiTừ kết quả trên cho thấy có đến 370 bạn đã và đang sử dụng mạng xa hội đểkết bạn và giảm căng thẳng, chiếm tỉ lệ 74% trên toàn mẫu. Như vậy, rõ ràng mạngxã hội đang trở thành một loại hình giải trí “hot” và được phần lớn bạn trẻ ưachuộng. Số lượng sử dụng mạng vào các hoạt động phong trào chiếm 25 phiếu vàbằng 5% trên tổng cơ cấu là 100%, điều đó cho thấy các bạn trẻ dùng mạng xã hộivào hoạt động phong trào là không nhiều, điều này hoàn toàn xuất phát từ thực tếcác hoạt động phong trào trong tuổi vị thành niên chưa thật sự sôi nổi. 21% là số18bạn sử dụng mạng xã hội vào việc học tập tích cực. Đây là tín hiệu đáng mừng vàkết quả này cũng cho thấy các bạn đã bước đầu ý thức được vai trò của mạng xãhội. Tuy nhiên nếu so với 74% dùng vào ngoài việc học tập thì con số 21% là cònkhiêm tốn.3.2. Những hệ lụy từ mạng xã hộiBên cạnh những lợi ích mà mạng xã hội đem tới thì những bất lợi mà nómang lại ảnh hưởng không nhỏ đến một phần nào đó trong cộng đồng mạng. Nếuquá đắm chìm vào mạng xã hội bạn sẽ lãng phí thời gian, xao nhãng công việc haybỏ bê việc học. Nếu không biết kiềm chế, sử dụng đúng chừng mực sẽ gây nguy hạivề mặt tinh thần và sức khỏe, do thời gian ngồi trên máy tính nhiều, thức khuya, ítvận động, lạm dụng mạng xã hội khiến não chậm phát triển, đồng thời ảnh hưởngđến tính cách như: lầm lì, ít giao tiếp. Cụ thể:Bảng 3: Những hệ lụy của mạng xã hội theo đánh giá của học sinh trung họcTTNhững hệ lụy khi sử dụng mạng xãhội của tuổi vị thành niênSố lượngPhần trăm(phiếu)(%)1Thức quá khuya -> mệt mỏi185372Xao nhãng việc học217433Ảnh hưởng về thần kinh như: mấtngủ, ngại giao tiết, lầm lì…9820500100TổngH6: Biểu đồ về hệ lụy của mạng xã hội19Mạng xã hội ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tinh thần lành mạnh, làm conngười mất cân bằng trong cuộc sống. Chưa kể những tổn thương về mặt thể xácnhư béo phì, đau lưng, đau đầu, nhức mỏi mắt, bồn chồn lo âu, trầm cảm. Thay vìra ngoài trải nghiệm cuộc sống thực, nhiều bạn trẻ ngày nay đang “chết dần chếtmòn” vì chỉ biết nhìn cuộc sống qua lăng kính facebook. Từ kết quả khảo sát chothấy có đến 217/500 phiếu (bằng 43%) cho rằng mạng xã hội đang có những ảnhhưởng rất lớn đến học tập, 185 phiếu (bằng 37%) lại cho rằng do sử dụng mạng xãhội nhiều không những không giảm căng thẳng mà còn gây mệt mỏi. Các số liệuthống kê trên cho thấy các bạn đã nhận thức được tác hại của mạng xã hội. Thếnhưng khi quá quen với việc trao đổi thông tin qua tin nhắn, hình ảnh, bài viết, cácbạn ngày càng phụ thuộc vào mạng xã hội và không kiểm soát được hành vi sửdụng.Một bộ phận giới trẻ hiện nay đang có xu hướng sống ảo trong đời thực,những bạn này thường tự vẽ ra cho mình một cuộc sống hoàn toàn khác với bênngoài. Và nhiều bạn cũng phải trả giá cho phút nông nổi khi chụp hình nude, hìnhsex rồi đưa lên mạng khoe, nhiều kẻ xấu đã lấy cắp và sử dụng hình ảnh đó vớinhiều mục đích xấu.Hình thức quảng cáo bản thân trên Facebook (thích thể hiện mình của tuổi vịthành niên) rất đơn giản và ai cũng có thể tự tạo được nên nguy cơ cho kẻ xấu hoạtđộng rất cao gây khó khăn cho quản lý của bố mẹ và nhà trường trong việc dạy dỗ.Từ đó dẫn đến nhiều bạo lực trong học đường. Gần đây xuất hiện không ít cảnhđánh nhau hay xé quần, xé áo của các học sinh (cả nam và nữ) trên mạng xã hội, đógần như là trào lưu để bắt trước và quay đưa lên mạng xã hội để khoe.Hình 4: Những hệ lụy…Mạng xã hội cũng là một hoạt động giao tiếp. Việc tiếp nhận thông tin cầngắn với ngữ cảnh. Nếu không hiểu ngữ cảnh cụ thể có thể hiểu sai lạc thông tin, vànếu sự sai lạc ấy lại được lan truyền mạnh mẽ thì nhiều khi gây ra hậu quả khólường. Mạng xã hội có thể khiến thời gian dành cho những cuộc gặp gỡ, tám20chuyện ngoài đời thực… trở nên ít ỏi… đó là những hệ lụy thực tế từ mạng xã hộivới tuổi vị thành niênHình 5: Quá tin vào thế giới ảo.Hình 6: Học sinh dùng điện thoại phổ biến.Việc lừa đảo thông tin online, lấy đi thông tin người sử dụng với một đườngdẫn dính virus không hề hiếm. Nạn nhân thường không hề biết mình đã bị lừa chotới khi hậu quả dần trở nên rõ ràng hơn. Điển hình nhất là việc các cá nhân tung tinđồn nhảm không rõ cơ sở để câu kéo sự quan tâm của những người dùng khác gâyxôn xao xã hội. Ngoài ra, vấn đề bảo mật cũng có thể trở nên hết sức đáng lo nếukhông may bạn vô tình truy cập vào một đường dẫn nào đó tưởng chừng an toàn dochính bạn bè của mình gửi.Chưa kể đến những hiện tượng xuyên tạc tiếng Việt, viết tắt, kí hiệu đến kìquặc, tuỳ tiện đưa vào văn bản những chữ z, f, w vốn không có trong hệ thống chữcái tiếng Việt, làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt.Mạng xã hội kết nối trên thế giới ảo nhưng lại làm xói mòn và ảnh hưởngđến cách con người giao tiếp, thể hiện tình cảm. Nhiều bạn trẻ mải nói chuyện vớingười trên mạng mà quên giao tiếp với người thân, chỉ đắm chìm trong thế giới ảomà thờ ơ, dửng dưng với mọi người, không muốn và không biết cách giao tiếp, chiasẻ với mọi người xung quanh, thậm chí mất niềm tin nơi cuộc đời thực, có khi dẫnđến mặc cảm, trầm cảm, thu mình lại.4. Mạng xã hội với vấn đề tiếp nhận của tuổi vị thành niên4.1. Cơ sở để mạng xã hội được đông đảo bạn trẻ tiếp nhận* Do sở thích, hứng thú của cá nhân đối với mạng xã hộiTrong quá trình hoạt động của con người, cùng với nhu cầu, hứng thú kíchthích hoạt động làm cho con người say mê hoạt động đem lại hiệu quả cao tronghoạt động của mình. Hứng thú hình thành và phát triển dẫn đến nhu cầu trong lĩnh21vực đó phát triển dễ dàng hơn. Nhu cầu và hứng thú có quan hệ mật thiết với nhau,nhu cầu là tiền đề, là cơ sở của hứng thú, khi có hứng thú với một cái gì thì cá nhânsẽ hoạt động tích cực chiếm lĩnh đối tượng để thỏa mãn nhu cầu trong cuộc sốnglúc đó xuất hiện nhu cầu mới cao hơn. Chính vì vậy đối với mỗi bản thân hứng thúvới một cái gì đó luôn kèm theo tính hấp dẫn mà cá nhân hướng đến nhằm thỏamãn nhu cầu của cá nhân đó. Mạng xã hội với những ưu thế của mình đã tạo ra mộtcuộc cách mạng trên thế gới cũng như thu hút được sự tham gia nhiệt tình của cácbạn trẻ ở Việt Nam đặc biệt là các bạn trong độ tuổi vị thành niên.Từ khi công nghệ thông tin ra đời ở Việt Nam nó đã được rất nhiều bạn trẻđón nhận một cách nồng nhiệt và trở thành một phần không thể thiếu đối với cácbạn trẻ trong cuộc sống ngày nay. Chính vì vậy từ khi mạng xã hội ra đời với cácdao diện và tính năng của mình như: trò chuyện, chat, bộc lộ tâm trạng… và lợi íchcủa nó đem lại như: tìm hiểu thông tin, phục vụ học tập, giải trí… đã kích thích sựtò mò với tất cả các bạn.* Do tính hấp dẫn và lợi ích của mạng xã hội đem lạiTa có thể hiểu tính hấp dẫn của mạng xã hội được hiểu là sự thu hút, lôi cuốncủa các trang mạng xã hội với các chức năng, dao diện và tính ưu việt của nó cóthể đáp ứng, thỏa mãn được các nhu cầu của chính bản thân người sử dụng. Và đểlý giải vì sao mạng xã hội ảo lại mang tính hấp dẫn, tạo ra được hứng thú chongười sử dụng nó, chúng ta có thể điểm qua một vài lợi ích chính của mạng xã hộicụ thể như sau:- Tìm kiếm thông tin bạn bè,- Thể hiện trạng thái: trong mạng xã hội ảo, con người tồn tại, giao thiệp vớinhau thông qua việc chia sẻ cảm xúc, ý nghĩ, quan niệm một cách tương đối tự do,không bị ràng buộc về không gian và thời gian mặc dù vẫn phải tuân thủ luật lệ củathế giới thực và những quy tắc ứng xử nhân văn.- Trò chuyện (qua messenger chat): Thông qua mạng xã hội, mọi cá nhân cóthể trao đổi thông tin với bạn bè, người thân một cách nhanh chóng, trực tiếp dùkhoảng cách thực tế của họ có thể xa hoặc gần.- Gửi thư điện tử (e-mail), Đây là những tính năng đặc biệt, nó là sự tổng hợpcủa các phần mềm trước đây, tạo nên sự thuận tiện trong quá trình sử dụng- Giải trí: Sự cuốn hút của mạng xã hội còn có các ứng dụng giải trí và tínhcộng đồng. Có nhiều ứng dụng rất phong phú, đã chơi thì khó ngừng.22- Chia sẻ tập tin (files): giúp người sử dụng có nhu cầu chia sẻ dù thời gianlên mạng ít hay nhiều. Và mạng xã hội với khả năng kết nối mạnh mẽ đã trở thànhlựa chọn của họ để thỏa mãn nhu cầu của mình- Phục vụ hiệu quả cho việc học tập: Với mạng xã hội sinh viên có thể truycập tìm kiếm tài liệu một nhanh chóng và hiệu quả nhất, đỡ tốn thời gian cho việctìm kiếm trong các thư viện và các hiệu sách, tìm hiểu các kiến thức từ nhiềunguồn khác nhau….* Nhu cầu bày tỏ tâm trạng, tình cảm của các nhânDo tâm lí lứa tuổi, nhu cầu bộc lộ chia sẻ, tâm sự tình cảm, tâm trạng củamình với bạn bè. Vì vậy việc ra đời của mạng xã hội đã giải tỏa được nhu cầu ấy.Bảng 4: Khảo sát việc tiếp nhận mạng xã hội của tuổi vị thành niênTTTiếp nhận mạng xã hộiSố lượngPhần trăm(phiếu)(%)1Do sở thích, hứng thú của cá nhânđối với mạng xã hội7615.02Do lợi ích của mạng xã hội đem lại15431.03Do tính hấp dẫn27054.0Tổng500100H7: Biểu đồ về việc tiếp nhận mạng xã hội của tuổi vị thành niên23Từ kết quả khảo sát có đến 270/500 phiếu (bằng 54%) cho rằng mạng xã hộiđang được tiếp nhận từ tính hấp dẫn của nó với bản thân, 154 phiếu (bằng 31%) lạicho rằng do sử dụng mạng xã hội đem lại nhiều lợi ích, 76 phiếu (bằng 15%) chorằng do sở thích của bản thân với mạng xã hội. Các số liệu thống kê trên cho thấycác bạn trong độ tuổi vị thành niên tiếp nhận mạng xã hội chủ yếu ở góc độ giải trí,tò mò (69%)4.2. Các xu thế tiếp nhận mạng xã hội của tuổi vị thành niênViệc sử dụng mạng xã hội có một vai trò rất quan trọng đối với con ngườinói chung và lứa tuổi vị thành niên nói riêng. Để việc sử dụng mạng xã hội đạt hiệuquả cao thì bản thân mỗi bạn trẻ cần phải có nhận thức, thái độ và mục đích sửdụng như thế nào để phát huy những mặt tích cực và tự loại bỏ những mặt tiêu cực,hạn chế của mạng xã hội là một điều rất cần thiết. Nhưng không phải ai cũng nhậnthức được một cách đúng đắn nhất việc sử dụng mạng xã hội, không phải ai cũnghình thành cho mình cách sử dụng mạng xã hội một cách hợp lý nhất, có hiệu quảnhất, hay nói cách khác là không phải bạn trẻ nào cũng có suy nghĩ, nhận thức nhucầu sử dụng mạng xã hội một cách tích cực. Cũng cùng trong độ tuổi vị thành niên,nhu cầu sử dụng mạng xã hội cũng có những mục đích khác nhau như: mức độ sửdụng, hình thức sử dụng và mục đích sử dụng. Có bạn sử dụng mạng xã hội đểphục vụ cho việc học tập, bộ phận khác thì để giải trí, thư giãn, một bộ phận khácthì để kết bạn, tìm hiểu thông tin người khác và có bộ phận khác thì để bày tỏ tâmtrạng, tình cảm, cảm xúc của chính bản thân mình. Để hiểu được nhu cầu sử dụngmạng xã hội của tuổi vị thành niên nhóm tác giả đã tiến hành khảo sát trên 500 bạnhọc sinh của 3 trường trung học trên địa bàn huyện Vĩnh Tường và 2 trường THPTtrên địa bàn Thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ. Kết quả cho thấy:* Mức độ sử dụngBảng 5: Mức độ sử dụng mạng xã hội của tuổi vị thành niênTTMức độ sử dụngSố lượng(phiếu)Phần trăm(%)1Rất thường xuyên252512Thường xuyên162323Bình thường60124Ít255500100Tổng24H8: Mức độ sử dụng mạng xã hội của tuổi vị thành niênTừ kết quả này chúng ta có thể thấy được mức độ, nhu cầu sử dụng mạng xãhội của lưa tuổi vị thành niên là rất cao. Các bạn đều có nhận thức được vai trò củamạng xã hội trong việc phục vụ cho việc học tập, giải trí, tìm kiếm thông tin. Cụthể là trong 500 bạn được khảo sát thì có đến 32 % bạn cho rằng mức độ sử dụngmạng xã hội là thường xuyên, còn 51% bạn khác lại cho rằng mức độ sử dụngmạng xã hội là rất thường xuyên.Cũng theo khảo sát thì một bộ phận lại cho rằng mức độ nhu cầu sử dụngmạng xã hội của họ là bình thường và ít quan trọng, cụ thể chỉ có 12% bạn sử dụngmạng xã hội với mức độ bình thường và 5 % bạn là ít sử dụng mạng xã hội.Với những phân tích trên ta có thể kết luận: nhu cầu sử dụng mạng xã hộicủa lứa tuổi vị thành niên có xu thế đi lên và ngày càng tăng nhanh, từ đó giúp tathấy được vai trò quan trọng của mạng xã hội đối với việc học tập, giải trí, thưgiãn… của học sinh trong lứa tuổi vị thành niên là rất cao.* Mục đích sử dụngNhư chúng ta đã biết ở trên, mạng xã hội có một vai trò quan trọng đối vớiđời sống xã hội nói chung và đặc biệt là học sinh ngồi trên ghế nhà trường nóiriêng. Từ việc khảo sát mức độ sử dụng mạng xã hội đã cho ta thấy được nhu cầusử dụng mạng xã hội của các bạn ngày càng tăng đặc biệt là trong thời gian tới vớiviệc sử dụng mang xã hội một cách như vậy ta cũng tự đặt câu hỏi các bạn học sinhvào mạng để làm gì? Nhằm mục đích và nội dung là để làm gì?25