Văn mẫu lớp 6: Cảm nghĩ về đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên của Tô Hoài (6 mẫu), Tài Liệu Học Thi mời bạn đọc tham khảo Bài văn mẫu lớp 6: Cảm nghĩ về Bài học đường
“Bài học đường đời đầu tiên” là một đoạn trích tiêu biểu trong “Dế Mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài. Tác phẩm được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 6.
Tài Liệu Học Thi sẽ giới thiệu Bài văn mẫu lớp 6: Cảm nghĩ về Bài học đường đời đầu tiên, bao gồm 6 bài văn mẫu. Mời bạn đọc tham khảo nội dung chi tiết ngay sau đây.
Xem Tắt
Cảm nghĩ về Bài học đường đời đầu tiên – Mẫu 1
“Bài học đường đời đầu tiên” trích trong “Dế Mèn phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoài. Đây là một đoạn trích hấp dẫn, đem đến cho người đọc nhiều cảm nhận sâu sắc.
Trước tiên, Tô Hoài đã giúp người đọc hình dung được vẻ đẹp của Dế Mèn – nhân vật chính trong truyện. Đó là một chàng dế với đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người của chú “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Không chỉ vậy, nó còn có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Còn hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Hình ảnh một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình hiện lên thật chân thực, tinh tế dưới ngòi bút của Tô Hoài.
Nhưng đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khỏe khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức Dế Mèn đã nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”. Dế ta thường hay cà khịa với tất cả bà con trong xóm: “quát mấy chị Cào Cào ngụ ngoài đầu bờ, khiến các chị phải núp khuôn mặt trái xoan dưới nhánh cỏ”, “ghẹo anh Gọng Vó lấm láp vừa ngơ ngác dưới đầm lên”. Và chính tính cách kiêu căng đã khiến Dế Mèn phải trả giá. Trước hết, câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy người bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu. Dế Mèn không những không đồng cảm, mà còn chế giễu người bạn hàng xóm. Rồi khi nghe Dế Choắt nhờ vả mình, cậu ta “hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì”. Không những vậy, Dế Mèn còn mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả”, “chú mày có lớn mà chẳng có khôn”, “chú mày hôi như cú mèo”, “im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi”, “giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”. Dế Mèn ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Nhưng khi chị Cốc nổi giận, Dế Mèn lại chỉ biết trốn tránh trách nhiệm. Rồi chị Cốc đã vô tình nhìn thấy Choắt đang loay hoay ở cửa hang. Chị Cốc liền tiến đến hỏi tội nó. Choắt bị oan, không dám cãi, chỉ van xin rồi trốn vào hang. Những cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống thân hình gầy gò của Dế Choắt, còn Dế Mèn thì vẫn cứ nằm im thin thít. Bao nhiêu sự kiêu căng, ngạo mạn lúc đầu đã thay bằng sự hèn nhát, sợ sệt.
Cuối cùng, Dế Choắt là người phải chịu tội thay Dế Mèn. Choắt bị chị Cốc mổ cho đến chết. Nếu trước đó, Dế Mèn kiêu căng bao nhiêu, thì bây giờ lại trở nên hèn nhát bấy nhiêu. Chỉ khi chị Cốc bay đi, Dế Mèn mới dám chui ra khỏi hang. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua. Nhận ra bài học đó, nó tự hứa từ nay sẽ sống chan hòa với mọi người.
Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” giúp người đọc nhận ra những bài học sâu sắc. Từ đó, chúng ta cần biết sống khiêm nhường, quý trọng những người xung quanh hơn.
Cảm nghĩ về Bài học đường đời đầu tiên – Mẫu 2
Tô Hoài là một nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông là Dế Mèn phiêu lưu kí. Đặc biệt là đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” đã đem đến ấn tượng sâu sắc cho người đọc.
Với đoạn văn mở đầu, Tô Hoài đã khắc họa vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn với “đôi càng mẫm bóng”, “những cái vuốt ở chân ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Nhận thức được sức khỏe của mình, Dế Mèn cũng bắt đầu phô diễn sức mạnh bằng những “cú đạp phanh phách vào ngọn cỏ”. Sự trưởng thành về hình thể của Dế Mèn còn được thể hiện qua hình ảnh so sánh đôi cánh, trước kia chúng vốn “ngắn hủn hoẳn” thì giờ đã trở thành “tấm áo choàng dài phủ đến tận kín đuôi” . Câu văn “cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn” càng thể hiện rõ hơn sự cường tráng, khỏe mạnh của Dế Mèn.
Nhà văn tiếp tục giúp người đọc hiểu rõ hơn về Dế Mèn với các chi tiết “đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng”, “hai răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp”, “sợi râu tôi dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Đồng thời ta cũng cảm nhận được một chút về tính cách ưa tự do, sống ngạo mạn chưa từng trải của Dế Mèn. Có thể nói rằng Tô Hoài đã có những quan sát tỉ mỉ về loài Dế cùng với óc sáng tạo phong phú của mình ông đã tạo ra một nhân vật vô cùng đặc sắc. Dế Mèn không chỉ mang trong mình những dáng vẻ, tính cách của một con người trẻ tuổi tiêu biểu mà còn rất gần gũi với đối tượng là trẻ em, khơi gợi hứng thú theo dõi câu chuyện cho người đọc.
Bên cạnh việc miêu tả vẻ đẹp hình thể của Dế Mèn, Tô Hoài cũng mở ra cho người đọc những nét tính cách. Dế Mèn hiện lên với vẻ hống hách, kiêu ngạo: đi đứng “oai vệ” như một ông tướng con, luôn tỏ ra hung tợn, dám cà khịa tất cả mọi bà con trong xóm, nhưng ai cũng nhịn, không nói lại. Vì thiếu hiểu biết Dế Mèn những tưởng rằng đấy là hay, là vì mình to khỏe, hùng dũng nên ai cũng phải sợ hãi, không dám phản kháng, mà trên thực tế là do người ta nể chỗ quen biết nên không chấp vặt cái tính hống hách ấy của chú, chứ cũng chẳng phải sợ hãi gì. Thế nhưng dế ta không biết thế nào là điểm dừng, càng được nước càng lấn tới, ỷ lớn hiếp bé, bắt nạt mấy chị Cào Cào yếu đuối, trêu ghẹo anh Gọng Vó hiền lành, ngơ ngác, rồi ảo tưởng mình sắp là kẻ đứng đầu thiên hạ, ai cũng phải rạp mình tôn kính.
Chính bởi tính cách đó, mà Dế Mèn đã phải trả giá bằng một bài học xương máu – cái chết của Dế Choắt. Một hôm trong lúc đang đứng ở cửa hang ngắm hoàng hôn. Khi nhìn thấy chị Cốc vừa chén no mồi đang rỉa lông rỉa cánh ở gần đấy, Dế Mèn đã bày trò trêu chị ta. Hậu quả là Dế Choắt ở gần đấy bị vạ lây. Choắt bị chị Cốc mổ cho đến chết. Khi nghe lời khuyên của Choắt: “Thôi tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Nhưng trước khi nhắm mắt tôi khuyên anh: Ở đời mà có thói hung hăng hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy”. Dế Mèn đã vô cùng ân hận, nhận ra sai lầm của bản thân.
Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” là một trong những đoạn trích hay của tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký. Người đọc đã rút ra những bài học ý nghĩa cho bản thân.
Cảm nghĩ về Bài học đường đời đầu tiên – Mẫu 3
“Dế Mèn phiêu lưu ký” là một trong những tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài. Truyện kể về những cuộc phiêu lưu của Dế Mèn qua thế giới những loài vật nhỏ bé. Trong đó, khi đến với đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, người đọc đã cảm nhận những vẻ đẹp của Dế Mèn về ngoại hình cũng như tính cách.
Đầu tiên, Tô Hoài đã miêu tả vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn với một đôi càng “mẫm bóng” cùng “những cái móng vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt”. Cả người của chú “rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn”. Không chỉ vậy, nó còn có một cái đầu “to ra và nổi từng tảng, rất bướng”. Còn hai cái răng thì đen nhánh và “lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc” cùng với sợi râu “dài và uốn cong một vẻ rất đỗi hùng dũng”. Dường như chỉ với vài chi tiết nhưng hình ảnh của Dế Mèn đã được Tô Hoài khắc họa thật sống động.
Nhà văn đã khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ kết để khắc họa Dế Mèn hiện lên như một chàng trai trẻ đầy sức sống, vừa tự tin vừa tự hào về bản thân mình. Không chỉ là ngoại hình mà còn ở hành động của Dế Mèn cũng được miêu tả sinh động không kém. Với những cái móng vuốt nhọn hoắt của mình, khi muốn thử sự lợi hại của chúng, chú lại “co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ”. Thậm chí, Dế Mèn còn tự nói về mình: “Cứ chốc chốc tôi lại trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu”, “thỉnh thoảng, tôi ngứa chân đá một cái”. Như vậy, với ngoại hình cường và hành động, người đọc cảm nhận được hình ảnh một Dế Mèn kiêu ngạo.
Tác giả đã sử dụng “mẫm bóng”, “nhọn hoắt”, “hủn hoẳn”, “dài bóng mỡ”, “ngoàm ngoạp” để miêu tả hình dáng, hành động của Dế Mèn. Vậy mới thấy Tô Hoài không chỉ có khả năng quan sát tinh tế mà còn là một bậc thầy trong việc sử dụng ngôn từ miêu tả. Nhưng tài năng của Tô Hoài là sau ngoại hình và hành động, ta còn thấy được tính cách của Dế Mèn. Đằng sau cái dáng vẻ ưa nhìn, khỏe khoắn còn là cái vẻ kiêu căng, tự phụ đến mức nó tự nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi”.
Vì những suy nghĩ đó đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc về sau. Câu chuyện bắt đầu từ thái độ coi thường của Dế Mèn đối với Dế Choắt. Thấy người bạn hàng xóm của mình trông gầy gò và ốm yếu. Dế Mèn không những không đồng cảm, mà còn chế giễu bạn của mình. Rồi khi Dế Choắt nhờ vả Dế Mèn, nó hếch răng lên, xì hơi một cái rõ dài đầy ngông nghênh và không coi ai ra gì. Không những vậy, Dế Mèn còn quắc mắt, mắng Dế Choắt, thể hiện rất rõ giọng điệu khinh rẻ, nhạo báng Dế Choắt: “Chú mày sinh sống quá cẩu thả, chú mày có lớn mà chẳng có khôn, chú mày hôi như cú mèo, im cái điệu khóc mưa dầm sùi sụt ấy đi, giương mắt lên mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này”. Tô Hoài đã xây khéo léo xây dựng sự đối lập giữa Dế Mèn với Dế Choắt.
Cái dáng vẻ yếu đuối, gầy gò của Dế Choắt không hề khiến cho một anh chàng mới lớn, khoẻ khoắn như Dế Mèn phải bận tâm cho đến khi hành động dại dột của nó đã dẫn đến cái chết thương tâm cho Dế Choắt. Nó đã ngông cuồng trêu tức chị Cốc một phần là bởi cái tính ngỗ nghịch của mình nhưng mặt khác còn là để chứng minh cho Dế Choắt thấy mình chẳng hề nể sợ ai: “Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Nhưng khi chị Cốc nổi giận, Dế Mèn lại chỉ biết trốn tránh trách nhiệm, để lại một mình Dế Choắt ở lại đối mặt với chị. Cái mỏ của chị Cốc cứ thế giáng xuống thân hình gầy gò của Dế Choắt, đến khi chị đi rồi nó mới dám ra ngoài. Nó nhìn thấy bạn của mình không thể dậy được nữa cùng với những lời trăng trối, Dế Mèn đã vô cùng đau khổ, ân hận. Nó nhận ra những sai lầm của mình cùng tính ngông nghênh, ngạo mạn của bản thân. Cái chết của Dế Choắt chính là bài học đường đời đầu tiên vô cùng đắt giá của nó.
Qua đoạn trích trên, người đọc cũng rút ra cho mình bài học về sự kiêu ngạo. Con người cần sống khiêm tốn, biết chia sẻ và yêu thương những người xung quanh.
Cảm nghĩ về Bài học đường đời đầu tiên – Mẫu 4
“Bài học đường đời đầu tiên” được trích trong “Dế Mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài. Đoạn trích kể về chú Dế Mèn khỏe mạnh nhưng hống hách, coi thường người khác. Cũng bởi tính xấu ấy mà nó đã gây ra cái chết của Dế Choắt. Bài học mà Dế Mèn rút ra cũng chính là lời khuyên dành cho mỗi người.
Dế Mèn sống tự lập từ khi còn nhỏ. Khi lớn lên, thân hình chú khoẻ khoắn. Dế Mèn rất thích đi phiêu lưu khắp nơi. Chú đi đến đâu cũng đều khiến các con vật nhỏ bé khiếp sợ. Hàng xóm của chú – Dế Choắt lại là một chú dế gầy gò, ốm yếu. Bởi vậy mà Dế Mèn tỏ ra coi thường bạn hàng xóm của mình. Nhưng cũng chính vì vậy mà Dế Mèn đã phải nhận một bài học “đường đời đầu tiên”.
Câu chuyện bắt đầu khi Dế Mèn luôn coi khinh Dế Choắt. Nó cho rằng mình luôn là người mạnh nhất, một người có tầm nhìn xa trông rộng. Có thể kể đến việc khi Dế Choắt ngỏ ý muốn đào ngách thông sang nhà Dế Mèn để khi gặp chuyện thì có thể giúp đỡ nhau, Dế Mèn đã tỏ vẻ khinh bỉ rồi không chấp nhận. Thái độ đó của nó thể hiện sự ích kỷ, ngạo mạn.
Mọi chuyện chỉ lên đến đỉnh điểm là khi Dế Mèn trêu đùa chị Cốc. Chú ta đã dùng mọi lời lẽ đến nói với Cốc, khiến chị Cốc nổi giận. Sự hung hang đã biến thành sự sợ hãi rồi hèn nhát. Dế Mèn nhanh chóng chui vào hang để Dế Choắt một mình đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Nhưng Dế Mèn vẫn không ra cứu bạn, nhận lỗi về mình và chịu trách nhiệm về lỗi lầm.
Hậu quả là Dế Choắt đã chết. Trước khi chết, Dế Choắt đã đưa ra những lời khuyên chân thành cho Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Chỉ lúc đó, Dế Mèn bắt đầu cảm thấy ân hận. Chôn cất Choắt xong xuôi, Dế Mèn “đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên của mình”. Nó đã nhận được bài học đầu tiên.
Dế Mèn ân hận về cách đối xử của mình với Dế Choắt. Nó hối hận khi đã gián tiếp gây ra cái chết của Dế Choắt. Nó tự trách mình rằng nó là một kẻ có sức mạnh nhưng lại chỉ biết trốn tránh một cách nhát gan. Chôn cất Dế Choắt xong, cảm giác của nó thật hụt hẫng và bất lực bởi Dế Choắt đã chết rồi, đâu thể cứu vãn được nữa. Dế Mèn đứng lặng bởi nó muốn suy nghĩ một cách nghiêm túc về cách sống của mình trong suốt thời gian qua. Nhận ra bài học đó, nó tự hứa từ nay sẽ sống chan hòa với mọi người.
Như vậy, sau khi đọc xong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”, người đọc có thể cảm nhận được một bài học ý nghĩa sâu sắc về cách sống. Con người hãy biết yêu thương, chia sẻ với những người xung quanh.
Cảm nghĩ về Bài học đường đời đầu tiên – Mẫu 5
Tô Hoài là một nhà văn nổi tiếng với nhiều tác phẩm dành cho thiếu nhi. Nhưng có lẽ tác phẩm nổi tiếng nhất là “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Ấn tượng nhất trong đó phải nhắc đến đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”.
Trước hết, người đọc sẽ cảm nhận được vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn qua đoạn trích này. Tô Hoài đã liệt kê những chi tiết miêu tả ngoại hình của Dế Mèn để làm nổi bật vẻ đẹp của nó: “đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứng và nhọn hoắt chẳng khác nào thanh kiếm. Không chỉ vậy đôi cánh của Dế cũng thật đẹp đẽ, dài xuống tận chấm đuôi, thân hình mang một màu nâu bóng mỡ, rắn chắc, khỏe mạnh…”. Và lẽ dĩ nhiên, Dế Mèn rất tự hào về vẻ đẹp đó của mình.
Không chỉ có vẻ đẹp về ngoại hình mà Dế Mèn còn có một tính cách vô cùng kiêu ngạo. Điều đó thể hiện qua hành động của dế: “cặp râu rất đỗi hùng dũng của mình, những bước đi luôn trịnh trọng khoan thai cho ra kiểu cách con nhà võ; bản tính Dế vẫn xốc nổi, dám đi khà khịa với cả hàng xóm và coi mình sắp đứng đầu thiên hạ…”. Như vậy, Dế Mèn hiện lên với nét đẹp cường tráng, khỏe mạnh, tràn đầy sức sống. Nó giống như một chàng thanh niên còn trẻ tuổi, vừa tự tin, vừa yêu đời, tự hào về bản thân nhưng bản tính còn có sự xốc nổi, kiêu ngạo, ngông cuồng.
Nhưng cũng bởi tính cách đó mà Dế Mèn đã tự dẫn mình đến một hành động sai lầm khiến Dế Choắt – người bạn hàng xóm của Mèn đã bị chị Cốc mổ chết. Nhưng trước hết, ấn tượng của người đọc dừng lại ở sự đối lập giữa hai nhân vật: Dế Mèn và Dế Choắt. Nếu Dế Mèn khỏe mạnh, cường tráng bao nhiêu thì Dế Choắt là một cậu chàng “gầy gò, ốm yếu, trông hệt một gã nghiện thuốc phiện”. Khi Choắt bày tỏ mong muốn được đào hang thông sang nhà của Mèn , chú ta khinh thường rồi thản nhiên từ chối. Đỉnh điểm là khi Dế Mèn trêu chọc chị Cốc, nhưng đến khi chị tức giận thì chỉ biết chui tót vào hang chạy trốn. Dế ta đã bỏ mặc người bạn hàng xóm của mình lại khiến Choắt bị chị Cốc mổ cho đến khi kiệt sức. Cái mỏ chị Cốc cứ thế giáng xuống Choắt gầy gò ốm yếu, khiến Choắt vẹo cả xương sống. Nhưng Dế Mèn lại chẳng dám ra cứu bạn của mình, trốn biệt trong hang. Chỉ khi chị Cốc đã đi rồi, Mèn mới ra thì đã quá muộn, Choắt sắp hấp hối. Tô Hoài đã khéo léo kết hợp sử dụng các biện pháp tu từ kết hợp với cách kể chuyện hấp dẫn khiến cho câu chuyện thêm sinh động.
“Bài học đường đời đầu tiên” nói riêng, “Dế Mèn phiêu lưu ký nói chung” chính là một trong những tác phẩm đặc sắc đem đến những bài học ý nghĩa.
Cảm nghĩ về Bài học đường đời đầu tiên – Mẫu 6
Tô Hoài là một trong những nhà văn viết nhiều cho thiếu nhi. Trong đó, tác phẩm nổi tiếng nhất là “Dế Mèn phiêu lưu kí”. Đến với đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên”, người đọc sẽ cảm nhận được vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi của Dế Mèn – nhân vật chính của tác phẩm.
Đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” được trích từ chương I của truyện “Dế Mèn phiêu lưu ký”. Dế Mèn đã sống tự lập từ lúc còn rất nhỏ. Đến khi lớn lên chú có thân hình khoẻ khoắn. Chú đi chu du khắp nơi, đi đến đâu cũng làm cho những con vật nhỏ bé sợ hãi. Hàng xóm của Dế Mèn là chú Dế Choắt, có thân hình gầy gò ốm yếu như gã nghiện thuốc phiện. Bởi vậy mà Dế Mèn có thái độ trịch thượng, coi thường chú Dế Choắt nhỏ bé ấy. Và cũng bởi thái độ hung hăng hống hách ấy mà Dế Mèn đã phải chịu sự ân hận suốt đời. Đó cũng chính là bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
Nếu như lúc đầu, Dế Mèn luôn coi khinh Dế Choắt, nó luôn nghĩ mình là kẻ mạnh nhất, là kẻ có tầm nhìn xa trông rộng. Khi Dế Choắt ngỏ ý muốn đào ngách thông sang nhà Dế Mèn thì nó tỏ ý không bằng lòng và khinh bỉ ra mặt. Đó chính là thái độ của những kẻ sống ích kỷ, không biết quan tâm, không biết đặt mình vào vị trí của người khác. Chỉ đến khi xảy ra một chuyện đáng tiếc, Dế Mèn mới nhận ra sai lầm của mình. Đó là việc Dế Mèn thản nhiên trêu chọc chị Cốc, thế nhưng khi chị Cốc nổi giận thì sự hống hách ấy chuyển thành sự hèn nhát. Dế Mèn chui tot vào hang sâu và để lại mình Dế Choắt đối mặt với chị Cốc. Chú Dế Choắt tội nghiệp phải chịu nỗi oan ức, bị chị Cốc mổ cho đến kiệt sức. Trong lúc ấy, Dế Mèn không hề đứng ra bảo vệ người hàng xóm của mình. Đó chính là sự hèn nhát và ích kỉ của Dế Mèn. Rồi vì quá kiệt sức mà Dế Choắt đã chết. Trước khi chết, Dế Choắt còn khuyên Dế Mèn: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết suy nghĩ sớm muộn rồi cũng mang họa vào thân”. Chôn cất Dế Choắt xong xuôi tại một bãi cổ, Dế Choắt đã đứng trước mộ hàng giờ để tự kiểm điểm những lỗi lầm của mình. Dế Mèn tự trách bản thân đã gây ra cái chết cho Choắt. Và nhận ra mình phải chịu trách nhiệm về cái chết đó. Dế Mèn tự hứa với bản thân phải sống sao cho sống chan hòa, tôn trọng mọi người xung quanh để không phụ sự kỳ vọng của Dế Choắt.
Qua đoạn trích trên, Tô Hoài đã cho người đọc cảm nhận về vẻ đẹp ngoại hình cũng như tính cách của Dế Mèn. Từ đó, nhà văn đã gửi gắm những bài học sâu sắc cho mỗi người.