Việc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp với hiệu quả ngừa thai lên đến 90% là phương pháp được các chị em phụ nữ lựa chọn sau những lần “lỡ” quan hệ tình dục không an toàn. Thế nhưng nhiều người vẫn có thai sau khi uống thuốc. Tại sao và liệu thuốc ngừa thai khẩn cấp có ảnh hưởng gì không? Hãy để Hello Bacsi cùng gỡ rối cho chị em phụ nữ về phương pháp ngừa thai này qua bài viết dưới đây!
Đúng như tên gọi, thuốc tránh thai khẩn cấp được xem là giải pháp “chữa cháy” ngay trong những trường hợp quan hệ tình dục không được bảo vệ hay khi các biện pháp ngừa thai đã được dùng không thành công như: quên uống thuốc tránh thai hàng ngày, bao cao su bị rách…
Xem Tắt
Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Viên uống tránh thai khẩn cấp (ECPs) còn được gọi theo tên tiếng Anh là viên uống “buổi sáng” (morning-after pills). Nó cũng giống như các biện pháp ngừa thai thường xuyên khác giúp bạn ngăn ngừa việc mang thai ngoài mong muốn. Điểm khác biệt là ECPs được dùng sau khi quan hệ tình dục. Dù được xem là vị “cứu tinh” sau những lần “lầm lỡ” nhưng uống thuốc tránh thai khẩn cấp có thể không đạt hiệu quả như các biện pháp ngừa thai thường xuyên nên bạn vẫn có thai.
Viên uống ngừa thai khẩn cấp thường được chia làm 2 loại:
- Thuốc chứa hormon levonorgestrel giúp ngăn chặn tạm thời quá trình rụng trứng, thụ tinh hoặc ngăn trứng đã thụ tinh không cho làm tổ trong tử cung. Đây là loại dễ dàng mua được tại các hiệu thuốc.
- Thuốc chứa ulipristal (còn có tên gọi là Ella) là loại cần được bác sĩ chỉ định và kê đơn, bạn không thể tự ý mua ở tại các hiệu thuốc. Ella giúp bạn ngừa thai bằng cách ngăn chặn hoạt động của các hormon cần thiết cho quá trình thụ thai.
Thời gian hoạt động của thuốc
Theo các nghiên cứu chỉ ra rằng nếu bạn uống thuốc tránh thai khẩn cấp trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục, bạn chỉ có 1-2% nguy cơ mang thai. Đối với viên uống Ella, hiệu quả này có thể kéo dài đến 5 ngày sau khi quan hệ tình dục. Vậy có cần chờ đợi để uống thuốc ngừa thai khẩn cấp không? Câu trả lời chắc chắn là không, bởi vì viên uống tránh thai khẩn cấp nên được dùng càng sớm càng tốt, hiệu quả ngừa thai sẽ càng cao.
Điều cần phải lưu ý là viên uống ngừa thai khẩn cấp không giống với thuốc uống tránh thai hàng ngày, sau khi uống thuốc nếu bạn quan hệ tình dục không bảo vệ, bạn vẫn có thể “dính bầu”. Do đó, hãy đảm bảo rằng bạn có biện pháp ngừa thai khác trước lần quan hệ tình dục tiếp theo.
Tại sao bạn uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhưng vẫn có thai?
Ngoài thời gian uống thuốc có thể quyết định hiệu quả ngừa thai, các loại thuốc hay thực phẩm chức năng bạn đang dùng cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp như:
- Thuốc điều trị động kinh Dilantin, HIV, bệnh lao
- Thuốc làm giảm axit dạ dày như omeprazole, pantoprazole… được dùng trong điều trị loét dạ dày-tá tràng, trào ngược dạ dày
- Một số thuốc kháng sinh như rifampicin hay griseofulvin.
Những loại thuốc này có thể làm giảm hay ngăn chặn tác dụng ngừa thai của thuốc dẫn đến trường hợp uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhưng vẫn có thai.
Một số nguyên nhân khác
Thuốc ngừa thai khẩn cấp đôi khi sẽ gây nôn mửa, có thể dẫn đến trường hợp sau khi uống thuốc bạn vẫn có thai. Trong vòng 2 giờ sau khi uống, thuốc vẫn còn lưu lại tại dạ dày hay hệ thống tiêu hóa của bạn, việc nôn mửa vô tình làm bạn tống xuất thuốc ra ngoài và ảnh hưởng đến khả năng ngừa thai của thuốc.
Nếu điều này diễn ra trong vòng 2 giờ sau khi uống thuốc, để yên tâm và an toàn, bạn cần đến gặp các bác sĩ sản khoa để được tư vấn dùng thuốc làm dịu dạ dày và uống liều thuốc tránh thai khẩn cấp thứ 2.
Theo nhiều nghiên cứu, chỉ số BMI của phụ nữ ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công của viên uống ngừa thai khẩn cấp. Chỉ số BMI càng cao thì tỷ lệ ngừa thai thất bại càng lớn. Do đó, với những phụ nữ có BMI trên 30, thuốc có thể sẽ không đạt được hiệu quả như mong đợi.
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhưng vẫn có thai có ảnh hưởng gì không?
Các tác dụng phụ của thuốc là gì?
Viên uống ngừa thai khẩn cấp được xem là an toàn với hầu hết phụ nữ, ít có tác dụng phụ nào từ thuốc. Nhưng bạn có thể có những biểu hiện nhẹ như:
- Buồn nôn, nôn
- Đau đầu
- Chóng mặt, mệt mỏi
- Căng ngực
- Chảy máu giữa kỳ kinh hay ra máu kinh nguyệt nhiều hơn
- Đau bụng dưới hoặc chuột rút
- Kỳ kinh tiếp theo chậm hơn 1-2 tuần. Nhưng nếu bạn không có kinh trong vòng 3-4 tuần sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, bạn nên thử thai ngay vì đây có thể là dấu hiệu bạn đã mang thai.
Những triệu chứng này đều thường tự khỏi vài ngày sau khi dùng thuốc. Tuy nhiên, nếu bạn có những triệu chứng sau đây cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ sản khoa:
- Ra máu như kinh nguyệt thành đốm nhỏ hay xuất huyết kéo dài trong 1 tuần
- Đau bụng dưới dữ dội từ 3-5 tuần.
Những dấu hiệu này cho thấy bạn có thể bị những biến chứng thai kỳ như sẩy thai hoặc mang thai ngoài tử cung, cần được can thiệp y khoa kịp thời.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây qua đường tình dục (STDs) không?
Các loại viên uống ngừa thai không có khả năng ngăn ngừa lây truyền bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục như HIV, lậu, chlamydia… Sự lựa chọn thích hợp hơn lúc này là sử dụng một màn chắn vật lý để ngừa thai và bảo vệ bạn khỏi STDs như bao cao su – an toàn, ít tác dụng phụ và không để lại rủi ro.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có làm ảnh hưởng đến khả năng mang thai?
Theo một số nghiên cứu hiện nay, thuốc viên ngừa thai khẩn cấp không làm ảnh hưởng đến khả năng sinh con và mang thai của phụ nữ về sau. Nhưng nếu bạn đã mang thai, chắc chắn rằng việc dùng thuốc là không được khuyến khích, vì không chỉ không có hiệu quả để ngừa thai mà nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi của những loại thuốc này còn chưa thể xác định.
Do đó, nếu đã nghi ngờ mang thai, bạn và “đối tác” nên bàn bạc để thay đổi phương pháp tránh thai khác như bao cao su hoặc nên kiêng quan hệ tình dục cho đến khi xác định được bạn có đang mang thai hay không.
Có nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên không?
Nhiều người băn khoăn rằng có nên sử dụng viên ngừa thai khẩn cấp thường xuyên không? Theo chỉ định từ các bác sĩ sản khoa, bạn không nên sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt. Việc lạm dụng viên uống tránh thai khẩn cấp có thể làm tăng tác dụng phụ của thuốc và để lại các biến chứng lâu dài. Thay vào đó, khi cần ngừa thai lâu dài, bạn có thể tham khảo ý kiến của các bác sĩ sản phụ khoa để có kế hoạch ngừa thai đảm bảo an toàn hiệu quả và phù hợp với “túi tiền”.
Tóm lại, bạn đừng quá chủ quan vào các phương pháp ngừa thai mà ngó lơ biểu hiện của cơ thể. Dù cho đã uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhưng bạn vẫn có thể mang thai nên đừng lạm dụng chúng.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
