Soạn bài Luyện nói tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm

Trong chương trình Ngữ Văn lớp 9, học sinh sẽ được học luyện nói tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm.

Tài Liệu Học Thi sẽ cung cấp bài Soạn văn 9: Luyện nói tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm, mời bạn đọc cùng tham khảo.

Luyện nói tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm – Mẫu 1

Đề 1. Tâm trạng của em sau khi để xảy ra một chuyện có lỗi đối với bạn.

1. Mở bài

Giới thiệu về câu chuyện sắp kể (diễn ra ở đâu? bao giờ? với ai?), nói vài dòng ngắn gọn về chủ đề (nằm ở trong đề bài)

2. Thân bài

• Hoàn cảnh diễn ra câu chuyện.
• Diễn biến của câu chuyện.
• Tâm trạng của người viết khi phạm lỗi: buồn bã, hối hận…
• Hành động, quyết định của bản thân sau lỗi lầm: quyết định đến xin lỗi…

3. Kết bài

Bài học rút ra cho chính bản thân.

Xem thêm tại Kể lại một lần em mắc lỗi với bạn thân

Đề 2. Kể lại buổi sinh hoạt lớp, ở đó em đã phát biểu ý kiến để chứng minh Nam là một người bạn rất tốt.

1. Mở bài

Giới thiệu về lớp học của em và buổi sinh hoạt lớp sẽ diễn ra.

2. Thân bài

– Buổi sinh hoạt lớp diễn ra như thế nào: thời gian, địa điểm…

– Nội dung của buổi sinh hoạt:

• Vấn đề em phát biểu, nguyên nhân phát biểu…
• Em đã thuyết phục Nam là một người bạn tốt như thế nào?

– Kết quả của buổi sinh hoạt lớp.

3. Kết bài

Suy nghĩ của sau sau buổi sinh hoạt lớp.

Xem thêm tại Kể lại buổi sinh hoạt lớp

Đề 3. Dựa vào nội dung phần đầu tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương (từ đầu đến “Bây giờ chàng mới tỉnh ngộ, thấu nỗi oan của vợ, nhưng việc trót đã qua rồi), hãy đóng vai Trương Sinh để kể lại câu chuyện và bày tỏ niềm ân hận.

1. Mở bài

– Trương Sinh giới thiệu về bản thân mình (tên, gia cảnh, tính cách).

– Dẫn dắt vào câu chuyện (Câu chuyện sau đây làm tôi ân hận suốt đời).

2. Thân bài

a. Quá trình kết hôn, chung sống với Vũ Nương

– Vợ tôi là Vũ Nương, xinh đẹp, đảm đang, khéo léo

– Chúng tôi chung sống với nhau rất hòa thuận, hạnh phúc, háo hức chờ đón đứa con đầu lòng.

– Đang trong thời gian mặn nồng, hạnh phúc, chiến tranh phi nghĩa xảy đến, tôi phải từ biệt mẹ già, vợ trẻ để đi chiến đấu.

– Chia tay vợ trong niềm lưu luyến, nhớ thương. Tôi xúc động nhất khoảnh khắc vợ rót chén rượu đưa tiễn tôi và nói nàng không cần vinh hoa phú quý, chỉ cần tôi được bình yên.

b. Thời gian xa nhà đi lính

– Tôi đi được một tuần thì vợ sinh con trai đặt tên là Đản

– Mẹ tôi ở nhà vì quá thương nhớ tôi nên sinh bệnh

– Vợ tôi ở nhà chăm nom mẹ tôi ân cần, chu đáo, ai ai cũng phải công nhận sự hiền thảo đó

– Khi mẹ mất, vợ tôi khóc thương và lo liệu cho mẹ tôi được mồ yên mả đẹp.

– Tôi thầm tự hào và biết ơn vợ, tự nhủ với lòng sẽ yêu thương và trân trọng nàng suốt đời.

(Do những người hàng xóm kể lại)

c. Trương Sinh trở về và nghi oan cho vợ

– Ba năm sau tôi trở về, trước sự ra đi của mẹ tôi đau đớn, xót xa vô cùng.

– Tôi bế con trai ra mộ để cùng thắp nén hương cho mẹ, nhưng nó khóc lóc, không chịu nhận tôi, nói cha nó chỉ nín thin thít, đêm nào cũng đến.

– Tính tôi đa nghi lại vội vàng nên vô cùng giận giữ, không để cho vợ thanh minh mà ngay lập tức đuổi đi.

d. Vũ Nương thanh minh, được giải oan và sự hối hận của Trương

– Trước cơn thịnh nộ của tôi, Vũ Nương hết lời giải thích, thanh minh, nàng hỏi tôi chuyện kia nhưng tôi cố tình không nói, tôi vẫn mắng nhiếc thậm tệ và đuổi đi mặc cho hàng xóm can ngăn

– Sau đó, vợ tôi tắm gội chay sạch, ra bến Hoàng Giang tự tử để chứng minh lòng thành. Dù vẫn còn rất giận nhưng biết tin nàng tự tử tôi cũng động lòng thương, vớt xác lên nhưng không thấy.

– Một đêm, nằm cùng bé Đản, bé chỉ tay lên chiếc bóng trên vách tường và nói đó là cha mình. Tôi bàng hoàng nhận ra nỗi oan tày đình của vợ. Tôi đau đớn, dằn vặt tự trách mình.

– Cạnh bến sông có người tên Phan Lang, vì được Linh phi dưới thủy cung đền ơn cứu mạng nên đã được cứu vớt trong một lần chạy giặc Minh.

– Ở dưới thủy cung, ông ta gặp lại vợ tôi. Nàng đã nhờ Phan Lang chuyển lời và chuyển kỉ vật đến tôi. Ban đầu không tin nhưng khi nhìn thấy vật cũ của vợ mới hốt hoảng tin theo.

– Hôm sau, tôi nghe theo lời dặn, lập đàn giải oan cho vợ, Vũ Nương hiện về đẹp lung linh. Tôi xúc động, nghẹn ngào gọi vợ, nàng chỉ thấp thoáng giữa nói vọng vào lời từ biệt tôi.

– Tôi đau đớn, ân hận, giày vò, vì những cơn ghen mù quáng của mình.

3. Kết bài

– Trương Sinh tự rút ra cho mình bài học: Vợ chồng phải biết yêu thương tôn trọng và đặt niềm tin ở nhau mới có hạnh phúc bền lâu.

– Trương Sinh tự hứa với lòng sẽ ở vậy, chăm con thật tốt, bù đắp sai lầm.

Xem thêm tại Đóng vai Trương Sinh kể lại Chuyện người con gái Nam Xương

Luyện nói tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm – Mẫu 2

Đề 1. Tâm trạng của em sau khi để xảy ra một chuyện có lỗi đối với bạn.

Cuộc sống không ai là không cần một người bạn. Những người bạn thân sẽ luôn cùng nhau chia sẻ mọi khó khăn trong cuộc sống, bao dung mọi lỗi lầm của nhau.

Gần đến ngày sinh nhật, tôi hào hứng lên danh sách để mời các bạn dự tiệc. Trong lúc đang ghi danh sách khách mời, bỗng tôi nhận được một tin nhắn của Hà, một người bạn cũ ở dưới quê. Hà đã hỏi tôi rằng năm nay có tổ chức sinh nhật không. Tôi bối rối suy nghĩ và không biết nên trả lời Hà thế nào. Từ ngày gia đình tôi lên thành phố, tôi cũng ít khi liên lạc với Hà, mặc dù lúc trước chúng tôi từng rất thân nhau.

Tôi không muốn mời Hà lần này vì Hà người nhà quê, ăn mặc quê mùa khiến tôi rất ngại với bạn bè ở phố. Suy nghĩ vậy, tôi quyết định trả lời là “không”. Hà đọc được liền nhắn tin lại cho tôi bày tỏ sự tiếc nuối và hứa có dịp sẽ lên thành phố thăm tôi. Tôi tiếp tục lên danh sách và viết thiệp. Xong xuôi, tôi nằm mường tượng về bữa tiệc thịnh soạn, những ngọn nến màu, những món quà thật to và tiếng cười nói của chúng bạn. Cứ nghĩ miên man mà tôi đã thiếp đi từ lúc nào không hay. Sáng hôm sau, tôi là người đến lớp sớm nhất, muốn tạo cho các bạn bất ngờ tôi đã lén đặt từng tấm thiệp dưới bàn của từng bạn. Khi nhìn thấy nó, ai cũng vui vẻ và hứa sẽ đến tham dự.

Đến ngày sinh nhật tôi, các bạn trong lớp đều đến đầy đủ, trên tay sẵn một món quà. Căn nhà ấm áp đón chào những người bạn thân. Chúng tôi đã cùng nhau nói chuyện, vui chơi, chụp hình rất nhiều. Bữa tiệc sinh nhật đang diễn ra vui vẻ thì tôi nghe thấy tiếng mẹ gọi:

– Mai ơi, có bạn Hà ở dưới quê ngoại đến thăm con kìa!

Nghe vậy, tôi cảm thấy vô cùng ngạc nhiên. Chạy ra xem thì đúng là Hà – người bạn thân thiết của mình thật. Tôi nhìn Hà đầy ngại ngùng, không biết phải nói gì cả. Còn Hà thì vui vẻ đến bên tôi, nói:

– Mình còn tưởng năm nay bạn không được tổ chức sinh nhật, sẽ cảm thấy buồn lắm. Nên mình đã cố ý lên thăm để đem cho bạn một bất ngờ.

Nói rồi, Hà đặt chiếc túi bóng nhỏ vào tay tôi, bên trong là những chùm roi đỏ mọng. Tôi nhớ lại, có lần ở quê, tôi cùng Hà dạo chơi trong vườn cây nhà bà ngoại. Lúc đó, tôi đã nói rằng, loài quả mà tôi thích ăn nhất là roi. Hà đã không ngại trèo lên cây cao hái cho tôi những chùm roi chín mọng đưa cho tôi, mỉm cười nói rằng mình ở quê, trèo cây quen rồi. Nghĩ đến đó, khóe mắt tôi cay xè, cảm thấy vô cùng hối hận vì những suy nghĩ ích kỷ trước đó của mình. Tôi ôm lấy Hà rồi bật khóc, ngập ngừng nói lời xin lỗi. Tôi thú nhận tất cả những suy nghĩ của mình cho Hà nghe.

Hà chỉ mỉm cười nhìn tôi nói: “Không sao đâu! Chúng mình là bạn tốt của nhau mà. Mình sẽ tha thứ cho bạn!”. Điều đó khiến tôi cảm thấy nhẹ nhõm phần nào. Sau đó, tôi đưa Hà vào bên trong cùng dự tiệc sinh nhật của mình.

Một tình bạn chân thành sẽ giúp mỗi người nhận ra được nhiều bài học ý nghĩa. Tình bạn của tôi và Hà cũng vậy. Cũng nhờ có kỉ niệm này, mà tôi đã học được cách chia sẻ, yêu thương với mọi người xung quanh nhiều hơn.

Đề 2. Kể lại buổi sinh hoạt lớp, ở đó em đã phát biểu ý kiến để chứng minh Nam là một người bạn rất tốt.

Cuối tuần vừa rồi, lớp tôi có tổ chức một buổi sinh hoạt lớp để tổng kết thi đua của tháng. Buổi sinh hoạt diễn ra vào tiết cuối cùng của buổi chiều với giám sát của cô giáo chủ nhiệm.

Sau khi tổng kết kết quả thi đua của cả lớp và từng tổ trong lớp theo tháng. Với tư cách là một lớp trưởng, tôi đã thay mặt cả lớp đề ra mục tiêu thi đua của tháng tới. Sau khi phát biểu xong, cô chủ nhiệm yêu cầu tôi lấy ý kiến của các bạn trong lớp. Sau câu hỏi của tôi, cả lớp chìm vào yên lặng. Một vài phút sau một cánh tay giơ lên. Đó là Hoa – tổ trưởng của tổ bốn. Tôi hồi hộp lắng nghe ý kiến của Hoa. Lời phát biểu của Hoa xoay quanh nội dung chính về Nam – một học sinh mới chuyển đến lớp. Hoa cho rằng Nam là một cậu bạn nghịch ngợm, trong giờ học thường bị thầy cô nhắc nhở gây ảnh hưởng đến thành tích của lớp. Hoa cũng đề nghị cần có những biện pháp kiểm điểm đối với Nam.

Sau khi nghe hết ý kiến của Hoa, cả lớp bắt đầu xôn xao. Có bạn đồng tình, có bạn phản đối. Tôi đã đề nghị với cô giáo được tự giải quyết vấn đề này. Trong ấn tượng của tôi, tuy Nam là một cậu bạn khá nghịch ngợm nhưng lại rất tốt bụng. Chính vì vậy, tôi đã đưa ra những lí lẽ để chứng minh điều đó.

– Thưa các bạn, trước hết tôi xin được tiếp nhận ý kiến của Hoa. Nam là một học sinh mới chuyển đến lớp mình không lâu. Tuy khá là nghịch ngợm, nhưng Nam lại là một người bạn rất tốt. Trong học tập, Nam có thành tích học tập rất giỏi. Bạn ấy thường xuyên giảng bài cho các bạn trong lớp. Có những câu trả lời khó của thầy cô, Nam cũng là người đứng ra trả lời. Trong lao động, Nam luôn nhận những công việc nặng về mình. Khi có bạn đến muộn, Nam đều nhận trực nhật thay. Tất cả những hoạt động của lớp và trường, Nam luôn sẵn sàng tham gia khi không có bạn nào chịu nhận. Cảm động nhất có lẽ là hành động của Nam đối với Hùng. Khi Hùng gặp tai nạn, không thể đạp xe đến trường. Ngày nào, Nam cũng đến đón Hùng, đưa bạn đến trường và cõng Hùng tận lên lớp. Tôi tin chắc chắn rằng bất cứ thành viên nào trong lớp cũng đã từng một lần được Nam giúp đỡ. Chính vì vậy, tôi nghĩ rằng, những thành tích mà Nam đạt được đã xóa đi được hết những lỗi sai mà bạn mắc phải.
Cả lớp bắt đầu xôn xao bàn tán. Những ý kiến tán thành dường như ngày càng nhiều hơn. Ngay cả Hùng – nhân vật trong câu chuyện mà tôi vừa kể cũng đứng lên bày tỏ sự tán thành với tôi. Còn Hoa – người vừa phát biểu ý kiến về Nam cũng đã bị tôi thuyết phục. Nam cũng tự nhận ra những lỗi sai của mình, và hứa sẽ sửa chữa.

Buổi sinh hoạt kết thúc với lời tổng kết của cô giáo chủ nhiệm. Cả lớp tôi cùng nhau hứa sẽ cố gắng để kết quả thi đua tháng sau sẽ cao hơn tháng ngày.

Đề 3. Dựa vào nội dung phần đầu tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương (từ đầu đến “Bây giờ chàng mới tỉnh ngộ, thấu nỗi oan của vợ, nhưng việc trót đã qua rồi), hãy đóng vai Trương Sinh để kể lại câu chuyện và bày tỏ niềm ân hận.

Tôi là Trương Sinh, con một nhà hào phú nức tiếng giàu có trong vùng. Từ nhỏ, tôi đã chẳng mặn mà gì với việc dùi mài kinh sử nên lúc lớn cũng chỉ sống dựa vào nếp nhà. Nhiều người nói tôi trăng hoa ong bướm nhưng tôi thì không nghĩ vậy, vì từ khi lớn lên đến giờ, tôi chỉ thích có mỗi một người đó là Vũ Thị Thiết người con gái ở Nam Xương, nhà nghèo nhưng nổi tiếng khắp nơi về nết na và tư dung tốt đẹp. Tôi thưa với mẹ. Tính ngày tháng tốt, mẹ sửa soạn trăm lạng vàng, sang nhà Vũ Nương xin cưới nàng cho tôi.

Tuy là con nhà nghèo nhưng nàng rất “công dung ngôn hạnh”, vì vậy cuộc sống lứa đôi của chúng tôi vô cùng hạnh phúc. Nhưng “ngày vui ngắn chẳng tày gang”, chẳng bao lâu sau, đất nước có chiến tranh, tôi bị sung vào lính. Khi đó, Vũ Nương – vợ tôi đang mang thai đứa con đầu lòng. Ngày chia tay bịn rịn, lưu luyến đầy nước mắt. Tôi cúi đầu thương cảm nhận lời dạy bảo của mẹ già. Tôi đau đớn nghe những lời li biệt của Vũ Nương rồi lên đường ra nơi biên ải. Trong lòng vừa thương nhớ vợ con, vừa lo lắng cho mẹ già.

Ở nơi chinh chiến, tôi không nguôi nhớ về ngôi nhà đơn sơ với mẹ già và người vợ trẻ. Mãi rồi cuộc chiến cũng chấm dứt, tôi được trở về quê. Vừa đặt chân đến nhà thì hay tin mẹ già đã mất, tôi vô cùng đau xót, tiếc thương. Đứa con trai – tên Đản – lúc ấy đã biết nói. Cảnh nhà heo hút, sầu thảm. Tôi bế con ra thăm mộ mẹ. Đứa con chưa bén hơi cha cứ quấy khóc hoài. Tôi cố gắng dỗ con:

– Nín đi con, đừng khóc. Cha về, bà mất, lòng cha buồn khổ lắm rồi.

Đản ngây thơ hỏi lại tôi:

– Ô hay! Thế ra ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói? Chứ không như cha tôi trước kia chỉ nín thin thít.

Tôi vô cùng ngạc nhiên khi nghe con nói thế, liền gạn hỏi thằng bé, đứa con nói:

– Trước đây có một người đàn ông, đêm nào cũng đến, mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản ngồi cũng ngồi, nhưng chẳng bao giờ bế Đản cả.

Nghe lời con trẻ, tôi vừa đau lòng vừa tức giận. Vậy ra vợ tôi là người đàn bà hư hỏng, trong lúc chồng đi chiến trường thì ở nhà lăng loàn với người đàn ông khác. Thế mà, ở nơi bom rơi đạn lạc, tôi đã quên cả mình để không ngừng nhớ tới nàng, mong ngày mong đêm để được về đoàn tụ với nàng.

Về đến nhà, tôi la um lên cho hả giận. Vợ tôi đã hết lời thanh minh, hàng xóm đã hết lời khuyên giải, nhưng mặc, tôi đuổi Vũ Nương đi. Biết tôi không tin vào sự thật, nàng đau đớn ôm con lần cuối cùng rồi ra khỏi nhà.

Chiều muộn hôm đó, tôi nghe tin nàng đã gieo mình xuống sông Hoàng Giang tự vẫn. Tuy vẫn giận nhưng tôi cũng mang lưới ra để vớt xác nàng nhưng vớt mãi suốt đêm cũng chẳng thấy đâu.

Một đêm vắng vẻ, tôi ngồi ôm con bên ngọn đèn mới thắp, lòng buồn rầu nghĩ đến Vũ Nương. Bỗng thằng bé reo lên:

– Cha Đản lại đến kia kìa!

Tôi vội hỏi đâu thì nó chỉ vào cái bóng của tôi trên tấm vách. Tôi chợt hiểu ra mọi chuyện. Trời ơi! Chính tôi đã giết vợ mình. Vợ tôi đã chết oan uổng vì sự hồ đồ, đa nghi, cả ghen, ích kỉ,… của chính tôi. Tôi hối hận quá. Nhưng muộn mất rồi. Chính tôi đã làm tôi mất vợ, làm bé Đản mất mẹ. Tôi ân hận quá nhưng muộn mất rồi, muộn mất rồi…